م. الف. به‌آذين

دورۀ نخستين زندگي او نام اصلي او محمود اعتماد‌زاده بود. در 1293 در خانوادهاي بازرگان در رشت بهدنيا آمد. پدرش بر اثر پيامدهاي اقتصادي جنگ جهاني اول ورشكسته شد و در جستوجوي كار و معاش به مشهد رفت. بهآذين در عين عسرت مالي خانواده، تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در آن شهر و در تهران گذراند و پس از موفقيت در آزموني در 1311، براي ادامۀ تحصيل به فرانسه اعزام، و در دانشكدۀ مهندسي مكانيك دريايي به تحصيل مشغول شد. در 1317، به سبب قطع‌شدن روابط سياسي ايران و فرانسه به كشور بازگشت و با عنوان افسر مهندس در خرمشهر به خدمت مشغول شد. در 1320 با درجۀ سرواني به نيروي دريايي مستقر در بندر انزلي انتقال يافت. در حملۀ متفقين به ايران در همان سال، در بمباران هوايي4 شهريور، يك روز پس از حملۀ نيروهاي متفقين به ايران، بازوي چپش را از دست داد ‌و براي معالجات پزشكي به تهران اعزام شد. او چند ماه بستري بود و پس از ترخيص از بيمارستان تا خرداد 1323 در چند واحد نظامي به كار مشغول بود. از ارتش به وزارت فرهنگ (بعداً آموزش و پرورش) انتقال يافت و در دبيرستاني در تهران به تدريس رياضيات و فيزيك مشغول شد (اعتمادزاده، كاوه، 123؛ نخستين…، 207ـ 208، به‌آذين، از هر دري، ج1، ص 31-32؛ همو، «سخني از …»، 46؛ موسايي، 81). او نام مستعار «بهآذين» را در 1322 براي خود برگزيد (علي نژاد، «م. الف…»، بدون شمارۀ صفحه).