تحليل ساختار روايي داستان بازنويسي‌شده‌ي«كيمياي عشق»

مولانا در طرح كتاب مثنوي معنوي براي بيان انديشه‌هاي خود از حكايت‌پردازي كه زبان بيان هنري اخلاقيات است، استفاده كرده و از آن براي زمينه‌سازي آموزش عبرت و حكمت به‌خوبي بهره برده است؛ به‌گونه‌اي كه اين اثر در ميان ساير آثار وي از نظر داستان‌نويسي در جايگاه ويژه‌اي قرار دارد. اين اثر افزون‌بر استفاده‌ي مخاطبان بزرگ‌سال، گروه‌هاي سني كودك و نوجوان نيز به آن توجه دارند؛ به‌گونه‌اي كه تاكنون داستان‌هاي متعدد آن براي بهره‌گيري اين گروه‌هاي سني بازنويسي شده است كه نشان از اهميت بالاي اين اثر براي همگان دارد. يكي از داستان‌هاي بازنويسي‌شده‌ي مثنوي، داستان «پادشاه و كنيزك» است كه با نام «كيمياي عشق» براي نوجوانان نگارش يافته است. در پژوهش حاضر در نظر است بر پايه‌ي منابع كتابخانه‌اي و به‌روش توصيفي‌تحليلي، ساختار روايي داستان گفته‌شده در سه سطح: روايي و نظام روايي، پي‌رفت‌ها و پيرنگ بررسي شود. حاصل اين بررسي نشان مي‌دهد كه در نظام روايي اين داستان، پيوسته در فرايند گذر از وضعيتي نامتعادل به وضعيتي سامان‌يافته، شاهد شكل‌گيري كنشي جديد هستيم كه سعي مي‌كند با تداخل در كنش كنشگران، منظر جديدي در مسير روايتِ اصلي باز كند. متن روايي داستان، از سه پي‌رفت و شانزده گزاره‌ي روايي تشكيل شده و از نظر طرح نيز پيرنگ طبيعي دارد، به‌گونه‌اي كه عناصر اساسي پيرنگ (گره‌افكني، كشمكش، تعليق، بحران، نقطه‌ي اوج و گره‌گشايي) در آن به شكل بارزتر نمود يافته است.