تحليل شاخص‌هاي سياست‌هاي هويتي اسلام‌گرا در عربستان

هدف: اسلام‌گرايي در عربستان كه مبتني بر قرائت وهابي از اسلام است، طيف حداكثري‌ را در جامعه سعودي تشكيل مي‌دهد. باوجود اين كه طيف‌هاي حداقلي؛ مانند شيعيان و ساير فرق سني در عربستان وجود دارند، اما به خاطر حاكميت خاندان پادشاهي و وهابيت در حوزه‌هاي سياسي و اجتماعي جامعه، عملاً چنين جرياناتي در جامعه اجازه ظهور و بروز سياست‌هاي هويتي خويش را ندارند. از همين‌رو، سياست‌هاي هويتي اسلام‌گرايي در عربستان بر اساس خوانش و قرائت اسلامِ وهابي و جريانات ذيل آن؛ مانند وهابيت رسمي، صحوي‌ها و جهادي‌ها مي‌باشد؛ پرسش اصلي مقاله اين است كه شاخص‌هاي سياست‌هاي هويتي اسلام‌گرا در عربستان سعودي كدامند؟روش: روش اين پژوهش، تحليل اسنادي است و جمع‌آوري اطلاعات به صورت كتابخانه‌اي و مصاحبه مي‌باشد.يافته‌ها: اسلام‌گرايي به قرائت وهابي، يكي از پايه‌هاي اصلي هويتي عربستان سعودي بهشمار مي‌رود و خاندان پادشاهي نيز مشروعيت خود را از آن مي‌گيرد. در اين عرصه بهطور انحصاري همه چيز در دستان وهابيت قرار دارد و  از پديده تكثّر و پلوراليسم مذهبي در عربستان سعودي جلوگيري شده است. شاخص‌هاي سياست‌هاي هويتي اسلام‌گرايي، از دل جرياناتي همچون وهابيت رسمي، صحوي‌ها و جهادي‌ها بيرون مي‌آيد.نتيجه‌گيري: پس از بررسي زمينه‌ها، مؤلفه‌ها، اهداف، چالش‌ها و موانع جريانات اسلام‌گرايي، شاخص‌هاي سياست‌هاي هويتي اسلام‌گرا مشخص شدند كه عبارتند از: مشروعيت دادن به اقدامات و تصميمات حكومت سعودي، مخالفت و ضديّت با فرهنگ و مضامين غربي، تكفير و جهاد با مشركان، اقدامات تبعيضآميز عليه شيعيان و محروم كردن آنها از حقوق اوّليّه زندگي، قوانين سختگيرانه عليه زنان و بي‌هويت‌شدن آنها، مخالفت و ضديّت با ليبرال‌ها و سكولارها، نظام آموزشي و حقوقي مبتني بر آموزه‌هاي وهابيت، مخالفت با دموكراسي و نفي مشاركت سياسي مردم، گسترش و تبليغ وهابيت، تأكيد بر سنت‌گرايي و مخالفت با مدرنيته.