مقايسه تطبيقي سطح كيفي مؤلفه‌هاي غناي حسي در فضاهاي تجاري با استفاده از تكنيك‌هاي حس گردي و يادداشت برداري حسي نمونه مورد مطالعه: بازار بزرگ تهران و مركز خريد بام‌لند

حواس پنج گانه به عنوان دريچه ارتباط انسان با محيط اطراف شناخته مي‌شود، از اينرو درك فضا‌هاي شهري از طريق كانال‌هاي حسي مختلف، مانند بينايي، شنوايي، بويايي، چشايي و لامسه صورت مي‌گيرد. دريافت‌هاي ناشي‌از محرك‌هاي حسي، با وجود نقش با اهميت خود در كيفيت بخشي به فضاي شهري و ايجاد فضاي ياد و خاطره، به نظر مي‌رسد كه امروزه كمتر مورد توجه طراحان شهري و معماران منظر قرار گرفته‌است. در حالي كه يكي از راه‌هاي ارتقاي كيفيت فضاهاي شهري، افزايش غناي حسي محيط به منظور به كارگيري تمامي حواس با هدف ايجاد جذابيت، حس تعلق به محيط، افزايش شموليت و امكان فعاليت براي همه اقشار اجتماعي، سني، جنسي و افراد كم‌توان از نظر ادراك و حواس مانند افراد نابينا، ناشنوا و معلول است. پژوهش حاضر با توجه به اهميت نظام ادراكات حسي در ادراك فضا و نقشي كه اين ادراك مي‌تواند بر فرآيند شناخت و رفتار بگذارد، به بررسي كيفي ابعاد حسي فضا از طريق شناسايي و رتبه‌بندي دريافت‌هاي حسي گوناگون در فضاهاي تجاري مي‌پردازد. از همين رو محدوده بازار بزرگ تهران و مركز خريد بام‌لند به منظور مقايسه تطبيقي سطح كيفي مؤلفه‌هاي غناي حسي دو فضاي شهري تجاري مدرن و سنتي انتخاب شده‌اند تا به اين مهم پرداخته‌شود كه توجه به كيفيت غناي حسي در طراحي فضا‌هاي تجاري از گذشته تا به امروز دستخوش چه تغييراتي شده‌است؟ در راستاي دستيابي به هدف پژوهش در بخش مباني نظري و پيشينه تحقيق از روش كتابخانه‌اي و در بخش مطالعات ميداني، از دو روش «حس گردي» و «يادداشت‌برداري حسي» استفاده شده‌است.نتايج حاصل از پژوهش بيانگر آن است كه به طور كلي سطح كيفي مؤلفه‌هاي غناي حسي در بازار بزرگ تهران بيشتر از مركز خريد بام‌لند بوده و در هر دو نمونه، حس بينايي بيشترين تحريك حسي و حس چشايي، كمترين ميزان تحريك را داشته است. از طرفي امتياز مربوط به تحريك حس بينايي در مركز خريد بام‌لند بيشتر از بازار بزرگ تهران بوده كه اين امر خود گوياي توجه بيشتر به بعد بصري محيط در طراحي‌هاي امروزين فضاهاي تجاري است.