سنجش پاسخ عاطفي كاربران در فضاهاي شهري با بهره‌گيري از روش فيزيولوژيكي-ادراكي

هدف اين پژوهش، شناسايي عوامل مؤثر بر احساسات در فضاهاي شهري و اولويت‌بندي آنها در  فضاي منتخب است. در اين پژوهش ابتدا به مرور ادبيات موضوع پرداخته شده و سپس مدل سنجش احساسات در شهر ارائه شده كه بر اساس آن مي‌توان احساسات را در سه لايه‌ فيزيولوژيكي، ادراكي و رفتاري مورد سنجش قرار داده و از برآيند آن‌، پاسخ عاطفي كاربران در فضاي شهري را بررسي نمود. نمونه‌ موردي، بخشي از خيابان امامت در شهر مشهد است. روش پژوهش آميخته بوده و براي جمع‌آوري داده‌ها در سطح بيولوژيكي، از دستگاه حسگر بيومتريك در سطح ادراكي، داد‌ه‌ها از طريق مصاحبه در حال پياده‌روي جمع‌آوري شده و نيز در سطح رفتاري از سنجش سرعت پياده‌روي استفاده شده است. داده‌هاي حاصل به‌صورت كمي، كيفي و اكتشافي تحليل و عوامل مؤثر بر پاسخ عاطفي در محدوده‌ مورد نظر شناسايي شده‌اند. عوامل شناسايي شده با يكديگر انطباق يافته و با استفاده از تحليل اكتشافي، عوامل مؤثر بر پاسخ عاطفي در محدوده، اولويت بندي شده‌اند. در اين آزمون 20 نفر مشاركت داشته‌اند كه مسيري حدود يك كيلومتر را براي انجام پژوهش پيموده‌اند. تحليل داده‌ها نشان داد كه به‌طوركلي در اين خيابان، پاسخ عاطفي كاربران نسبت به فضا مطلوب بوده است. براساس نتايج داده ها در سطح بيولوژيكي مسير با كاراكتر غالب طبيعي، آرامش بيشتري را انتقال مي دهد و مسير با ترافيك و يا محيط يكنواخت تأثير منفي در احساسات فرد دارد. براساس تحليل داده‌هاي ادراكي مشخص شد كه پوشش گياهي و خرده‌فروشي بيشترين تأثير مثبت بر احساس را دارند. تحليل سرعت حركت آزمون شوندگان نشان داد كه عواملي چون جذابيت، تنوع و آرامش  منجربه كاهش سرعت و مكث براي لذت از فضا مي شود. برآيند تحليل‌ها نشان داد كه عواملي از جمله پوشش گياهي، ترافيك سواره، كاربري و فعاليت، الگوهاي رفتاري، ازدحام، آلودگي صوتي و... بر پاسخ عاطفي و در نتيجه بر احساس افراد از فضا تأثيرگذارند. اولويت‌بندي عوامل مؤثر بر پاسخ عاطفي، در نرم‌افزار اس.پي.اس.اس. انجام شد. بر اين اساس عوامل غيركالبدي، بيش از عوامل كالبدي بر پاسخ عاطفي تأثير دارند.