تاثير قواره و منظر قابل رويت ساختمان‌هاي بلند از معابر شهري بر واكنش‌هاي ادراكي-رواني افراد (مورد: برج زاگرس شهر همدان)

افزايش تعداد ساختمان هاي بلندي كه با فرم هاي گوناگون در معابر نه چندان عريض شهرها ساخته مي شوند، لزوم توجه دو چندان به اين بنا ها را مطرح ‌مي‌سازد. در پژوهش حاضر با تمركز بر احساس فشار رواني كه از رؤيت ساختمان هاي بلند مرتبه در منظر شهري ايجاد و به طور روزمره توسط افراد حس مي شود، تأثير پارامتر هاي مرتبط با قواره و منظر ساختمان هاي بلند بر مؤلفه هاي ادراكي_رواني مورد بررسي قرار گرفت. در پژوهش حاضر پس از استخراج متغير هاي رواني متأثر از قواره و منظر ساختمان هاي بلند با روش تحقيق كتابخانه اي_ اسنادي، در روش تحقيقي پيمايشي به ارزيابي تأثير متغير هاي مرتبط با قواره و منظر قابل رؤيت ساختمان بلند نمونه موردي اين پژوهش بر متغير هاي رواني پرداخته شد. نتايج نشان داد كه با افزايش زاويه فضايي ساختمان، فشار رواني در نزد شركت كنندگاني كه با اين ساختمان ها مواجه مي شوند، بيشتر شده و رضايت از فشار رواني كاهش مي يابد. همچنين به منظور كشف خصيصه هاي زير بنايي متغير هاي ادراكي، از تحليل عامل اكتشافي استفاده شد و نتايج نيز نشان داد كه متغير هاي ادراكي 16 گانه در قالب چهار كيفيت گروه بندي شدند: خوشايندي، افسرده كنندگي، سرسبزي و چشمگيري. تأثير زاويه فضايي ساختمان بر ميزان افسرده كنندگي منظره نيز گوياي آن بود كه با افزايش زاويه فضايي ساختمان، منظره دلگير و افسرده كننده مي شود اما تأثير درختان و پوشش گياهي بر اين كيفيت محيطي، مستلزم تحقيقات بيشتري است. در ادامه پژوهش، فشار رواني برج زاگرس (نمونه موردي) بر شركت كنندگاني كه از خيابان هاي مختلف با برج مواجه مي شوند (مقايسه با استاندارد بين المللي) مورد مقايسه تطبيقي قرار گرفت كه نتايج اين بخش نيز نشان داد كه تصاوير تهيه شده از خيابان بين النهرين، از منظر شركت كنندگان با كمترين ميزان فشار رواني و بالاترين ميزان رضايت و برعكس تصاوير تهيه شده از موقعيت هاي حد واسط عارف و طالقاني، جهان نما و حد واسط ميرزاده عشقي و جهان نما با بيشترين ميزان فشار رواني و نارضايتي ادراك شده اند. بنابراين اين گونه به نظر مي رسد كه از منظر خيابان هاي نام برده تأثير برج بر فشار رواني ادراكي شركت كنندگان كمتر مورد توجه بوده است. اين روش مي تواند در صورت انجام مطالعات تكميلي، به عنوان ابزاري كاربردي مورد استفاده تصميم گيران شهري در بحث مكانيابي ساختمان هاي بلند قرار گيرد.