سير تطوّر آراء و آثار اصولي علّامه فيض كاشاني؛ از تفكّر اصولي تا اخباري

علامه فيض كاشاني(ره) دانشمندي جامع در علوم معقول و منقول است و همين امر موجب بروز ديدگاه هاي مختلف نسبت به وي گرديده است.از جمله، عليرغم تصريح وي به اخباري بودن در بسياري از آثار خود، گروهي با توجه به آثار وي در علوم عقلي و برهاني و نيز روش فقهي وي كه گاه به روش اصوليان نزديك است از اخباري ناميدن وي ابا داشته و به لحاظ دفاع از مقام علمي او، وي را در زمره دانشمندان اصولي دانسته اند. فيض در آثار مختلف خود ضمن تصريح به پذيرش مسلك اخباري، از اصول فقه و قائلين به آن انتقاد كرده و اين اصول را برگرفته از كتب مخالفان مي‌داند. گرايش فيض به مكتب اخباري سيري را طي كرده و از فراگيري و تدوين اصول فقه ، به نقد و مخالفت شديد با اصوليان رسيده است. اين دانشمند كه در ابتداي جواني خود در زمينه اصول فقه  صاحب‌نظر بوده و كتاب «نقد الأصول الفقهيّه» را در اين باب تأليف كرده است با گذشت زمان و تأثّر از استادش سيد ماجد بحراني و سپس مولي محمد امين استرآبادي، در آثار بعدي خود به مكتب اخباري گرايش پيدا كرده است؛ لكن همواره جانب اعتدال را مراعات كرده و در روش فقهي، تابع مكتب دقيق و ارزشمند مرحوم مقدّس اردبيلي مي باشد. نوشتار حاضر تلاش دارد تا با كنكاش در آثار اين دانشمند و مرورآراء اصولي و نيز آراء اخباري معتدل وي، انديشة ايشان را از زبان وي و در آئينة آثارش تبيين نمايد.