بازخواني و واكاوي ارزش‌ها در حفاظت ميراث صنعتي؛ نمونه مطالعاتي كارخانه سيمان شهر ري

بناهاي صنعتي به‌ مثابه ميراث فرهنگي، امروزه دستخوش تغييرات و تحولاتي شده كه عملاً در جهت تخريب و نابودي قرار گرفته‌اند و محيط‌هايي كه بايد به‌عنوان فضاهايي باارزش و سرشار از نشاط و سرزندگي در شهر به‌شمار آيند، امروزه به نمادي از نابساماني شهري تبديل شده‌اند. بناي صنعتي نه‌تنها مسئله كالبدي، بلكه مسائل اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي را نيز در بر مي‌گيرد. كارخانه سيمان شهرري به‌عنوان اولين كارخانه سيمان ايران، نه‌فقط يك بناي باارزش از لحاظ معماري و تاريخي، بلكه نماد تحولي است كه در معماري پهلوي اول به عرصه ظهور رسيده و قرارگيري آن در زمره معماري صنعتي، ارزشي دوچندان و قابل‌تأمل را براي اين بنا موجب مي‌شود. در سال‌هاي اخير با تعطيلي كارخانه و از بين رفتن كاربري صنعتي آن، مجموعه به فراموشي سپرده‌ شده و به سايتي متروكه تبديل شده است. به اين منظور، پژوهشي از نوع كيفي و توصيفي با روش مطالعه كتب، مقالات، اسناد و منشورهاي مرتبط و بر مبناي استدلال منطقي به انجام رسيده است تا با بهره‌گيري از روش تحقيق كيفي و راهبرد تحليل محتوا و بررسي اسناد، منشورها و كنوانسيون‌هاي حفاظت ميراث فرهنگي و ميراث صنعتي، ابتدا به جمع‌بندي ارزش‌هاي ميراث صنعتي و بر اساس آنها، به تبيين و تدقيق ارزش‌هاي موجود در كارخانه سيمان شهرري بپردازد. دستاورد پژوهش، دسته‌بندي و معرفي بخشي از اهم ارزش‌هاي ميراث صنعتي در كارخانه سيمان شهرري است؛ به‌گونه‌اي كه وجوه حفاظت در كارخانه سيمان شهرري را بر اساس ارزش‌هاي عنوان‌شده تبيين مي‌كند.