گذار از آسايش حرارتي به حظ حرارتي: تبيين عوامل شكل‌گيري ادراك كيفيت حرارت در محيط ساخته شده

محرك هاي حسي مختلف، همچون نور، بو، صدا و بافت در ادراك كيفيت يك محيط نقش مؤثري دارند. حرارت نيز همچون ساير محرك‌هاي حسي مي‌تواند در غناي يك محيط، مشاركت كند و زمينه ي بهره والاتر افراد را فراهم نمايد. اينكه فرد علاوه بر آسايش حرارتي يك محيط مشخص، از كيفيت حرارتي آن نيز انتفاع ببرد نقطه مطلوبي است كه مي‌تواند موردنظر معماران قرار گيرد. اين ايده تحت عنوان حظ حرارتي ، اين هدف را دنبال مي‌كند كه افراد علاوه بر كميّت حرارت، كيفيت آن را نيز درك نمايند. اين موضوع مي‌تواند بنياني را براي تغيير مطالعات آسايش حرارتي در حوزه معماري فراهم نمايد. ازآنجاكه تاكنون بحث عوامل و روابط شكل‌دهنده حظ حرارتي در محيط ساخته شده موردمطالعه قرار نگرفته است، ضروري است تا بر اساس تجارب واقعي انسان‌ها، اين عوامل استخراج گردد و روابط بين آن ها مشخص گردد. پژوهش حاضر با استفاده از روش نظريه زمينه اي، چارچوب نظري شكل‌گيري حظ حرارتي در محيط ساخته شده را ارائه مي‌نمايد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد، از همكاري ميان تمايز حرارتي و پيام‌هايي كه از سوي محيط و منبع حرارتي به فرد مي‌رسد، ساير عوامل فعال‌كننده حظ از حرارت از چهار جنبه ي فيزيولوژيكي، رواني، رفتاري و ارزشي نمود پيدا مي‌كنند. اين در حالي است كه به فراخور زمينه ي اقتصادي و اجتماعي - فرهنگي، نوع ادراك افراد از كيفيت حرارت نيز تفاوت مي‌نمايد. چارچوب نظري ارائه شده در اين پژوهش كمك مي‌كند تا بستري محكم‌تر براي طراحي پژوهش‌هاي آتي و همچنين جمع‌آوري داده‌ها پيرو بررسي كيفيت حرارت در محيط ساخته شده فراهم شود.