شناسايي و اولويت‌بندي شاخص‌هاي آنتروپومتريك مؤثر بر عملكرد خلبانان در كابين هواپيما

با توجه به اهميت عوامل انساني و شاخص‌هاي آنتروپومتريك در عملكرد خلبانان به ويژه در هواپيماهاي نظامي، اين پژوهش با هدف شناسايي و اولويت‌بندي شاخص‌هاي آنتروپومتريك مؤثر بر عملكرد خلبانان در داخل كابين هواپيما انجام شده است. روش پژوهش بدين صورت است كه ابتدا با مطالعات كتابخانه‌اي و مرور گسترده پيشينه پژوهش، شاخص‌هاي اوليه آنتروپومتريك شناسايي و سپس با كمك روش توصيفي-پيمايشي مبتني بر نظرات خبرگان پروازي و طب هوافضا به سنجش تأثير و اولويت شاخص‌هاي شناسايي شده پرداخته مي‌شود. ابزار تحليل داده‌ها نرم‌افزار EXCEL و SPSS مي‌باشد. با توجه به نرمال نبودن داده‌ها در بخش تحليل استنباطي از آزمون‌هاي آماري ناپارامتريك (آزمون دوجمله‌اي) و براي بررسي تفاوت اولويت‌ متغييرها از آزمون فريدمن استفاده شد. نتايج پژوهش شاخص‌ها و فاكتورهاي مهم و اولويت‌دار اين عرصه را مشخص كرد. بر اين مبنا، شاخص‌هاي مهم و تأثيرگذار حياتي به ترتيب اولويت عبارتند از: «وزن، ارتفاع شانه در حالت ايستاده، قد، ارتفاع چشم ايستاده، ارتفاع چشم نشسته، ارتفاع در حالت نشسسته، ارتفاع زانو در حالت نشسته و ...». اولويت‌بندي شاخص‌ها مي‌تواند ملاك‌ها و معيارهايي براي گزينش دانشجويان خلباني در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش خلباني از سويي و از ديگر سو تخصيص خلبانان به هواپيماهاي متناسب مورد استفاده قرار گيرد. همچنين توجه به شاخص‌هاي آنتروپومتريك مي‌تواند در مراكز طراحي هواپيما (نظامي و كشوري) بهره‌برداري شود.