تبيين آثار اقتصادي و اجتماعي ربا با تاكيد بر نقش ادبيات فارسي (مطالعه موردي: آثار مؤلفان ايران و تاجيكستان

Explaining the economic and social effects of usury with an emphasis on the role of Persian literature (Case study: works of authors from Iran and Tajikistan)

موضوع پژوهش حاضر مطالعه تطبيقي اثر صدرالدّين عيني با عنوان «مرگ سودخور» يا همان ربا خور، و از سوي داستان «حاجي آقا» اثر صادق هدايت است، كه به اتكاء تشابه و تضاد و همچنين استعاره هاي بكار رفته در هريك از اين تأليفات در رابطه با آثار منفي اقتصادي و اجتماعي ربا به اشتراكات فرهنگي و مذهبي هر دو ملت ايران و تاجيكستان در اين خصوص اشاره شود، «مرگ سودخور» صدرالدّين عيني در ادبيات تاجيكي زمان شوروي سابق به عنوان بهترين اثر واقع‌گرايانه در پيشبرد و بالا رفتن ارزش نثر مدرن تاجيكي مساعدت‌ها نموده است. «حاجي آقا» صادق هدايت نيز از آثار استثنايي است، كه از طرز و شيوة خاص مؤلف، هنر واقع‌گرايانة او گواهي مي‌دهد. و اين آثار نه تنها اثرهاي با ارزش اين ادبيات‌ها شناخته شده‌اند، بلكه بيانگر سبك و روش خاص، بخصوص نمونة بارزي از مكتب واقع‌گرايي در نثر فارسي‌زبانان بشمار مي‌آيند. پس مي‌توان گفت، كه ادبيات فارسي تاجيكي و ايراني لايق اين است كه از ديدگاه مقايسه‌اي و تطبيقي مورد بررسي قرار گيرد تا عموميت و وجوه اشتراكي، كه در آنها هست، آشكار گردد. اساس متدولوژي اين تحقيق تحليل تاريخي-مقايسه اي مي‌باشد. تطبيق يا مقايسه‌ منبع سرشار از منابع معرفت بشري است. انسان در بررسي هاي مختلف و متنوّع خود مقايسه‌ و تطبيق را راهي براي دستيابي به حقايق اصيل مربوط به حوزه‌هاي پژوهش خود برگزيده است». اهميت نقد تطبيقي بدان جهت است، كه از سرچشمه‌هاي جريانهاي فكري و هنري ادبيات پرده بر مي دارد. نتيجه تحقيق حاضر نشان گر آن است كه داستان هاي مذكور پيش از همه، از جهت مضمون و محتوا و مسائل مورد تصوير به هم شباهت هاي زيادي دارند. نويسندگان موضوع سودخوري (ربا خواري) در آسياي مركزي و ايران را به تصوير كشيده و ماهيت مضر آن را در حيات اقتصادي و زندگي مردم نشان مي‌دهند.

The subject of the current research is a comparative study of the work of Sadr Alddin Eini with the title "Death of the usurer" or the usurer, and the story "Haji Agha" by Sadegh Hedayat, based on the similarities and contrasts as well as the metaphors used in each of these works. In relation to the negative economic and social effects of usury, the cultural and religious commonalities of both Iranian and Tajik nations should be mentioned in this regard, Sadr Alddin Eini's "The Profiteer's Death" in the Tajik literature of the former Soviet era as the best realistic work in promoting and increasing the value of modern prose. Tajikistan has provided assistance. "Haji Agha" by Sadegh Hedayat is also one of the exceptional works, which testifies to the author's special style and style, his realistic art. an‎d these works are not only known as valuable works of these literatures, but also express a special style and method, especially a clear example of the school of realism in the prose of Persian speakers. Therefore, it can be said that Tajik and Iranian Persian literature deserves to be examined from a comparative perspective to reveal the generality and commonalities in them. The basis of the methodology of this research is historical-comparative analysis. Matching or comparing the source is rich in sources of human knowledge. In his various investigations, man has chosen comparison and comparison as a way to reach the original facts related to his research fields. The importance of comparative criticism is that it reveals the sources of intellectual and artistic currents of literature. The result of the present research shows that above all, the above-mentioned stories are very similar in terms of theme and content and the issues depicted. The authors depict the issue of usury in Central Asia and Iran and show its harmful nature in the economic life and people's lives.