بهبود عملكرد روغن و اسيدهاي چرب روغن دانه ارقام مختلف كنجد (.Sesamum indicum L) با محلول‌‏پاشي گوگرد

رويكرد جهاني در توليد گياهان روغني به سمت افزايش عملكرد روغن و تغيير نسبت اسيدهاي چرب روغن دانه از طريق روش‌هاي مديريتي نظير مصرف بهينه كودهاي شيميايي مي‌باشد; بنابراين بهبود محتواي روغن و اسيدهاي چرب روغن دانه ارقام مختلف كنجد با محلول‏پاشي گوگرد، هدف اصلي اين پژوهش بود. اين پژوهش به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال‏هاي ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در شهرستان فسا، واقع در شرق استان فارس انجام شد. فاكتور اول پنج رقم كنجد (شامل داراب، فسا، عراقي، دشتستان و برازجان) و فاكتور دوم محلول‌پاشي گوگرد در پنج غلظت (شامل شاهد، ۲، ۴، ۶ و ۸ گرم در ليتر) بود. در اين آزمايش درصد پروتئين و روغن دانه كنجد، عملكرد دانه و روغن دانه و اسيدهاي چرب آن اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه افزايش غلظت گوگرد با غلظت ۸ گرم در ليتر سبب افزايش 13.4 درصدي روغن دانه نسبت به شاهد گرديد. مصرف گوگرد با غلظت ۸ گرم در ليتر سبب كاهش 19.1 درصدي پروتئين دانه نسبت به شاهد گرديد. نتايج حاصل نشان‌دهنده پاسخ متفاوت ارقام از نظر ميزان عملكرد روغن و اسيدهاي چرب روغن دانه بود. اسيد‏هاي چرب غيراشباع اولئيك اسيد و لينولئيك اسيد (با غلظت 44.4 و 36.8 درصد و اسيدهاي چرب اشباع پالمتيك اسيد و استئاريك اسيد با غلظت 9.6 و 7.2 درصد، بيش‌ترين ميزان را در ارقام مختلف كنجد موردمطالعه نشان دادند. با افزايش سطح گوگرد مقدار اسيدهاي چرب موردبررسي به استثناي لينولئيك اسيد در دانه افزايش يافت. در مجموع نتايج نشان داد كه استفاده از غلظت محلول‌پاشي ۸ گرم در ليتر گوگرد باعث افزايش عملكرد روغن و اسيدهاي چرب روغن دانه ارقام مختلف كنجد مي‌‏گردد.