تحليل محتواي كتاب‌هاي مطالعات اجتماعي دوره دوم ابتدايي بر اساس مؤلفه‌هاي تربيت اخلاقي با رويكرد اجتماعي: مدل آنتروپي شانون

پژوهش حاضر با هدف ارزيابي محتواي كتاب مطالعات اجتماعي دوره دوم ابتدايي بر اساس مؤلفه‌هاي تربيت اخلاقي با رويكرد اجتماعي انجام شده است. روش پژوهش توصيفي و از نوع تحليل محتوا است. جامعه آماري آن شامل كل محتواي كتاب مطالعات اجتماعي دوره دوم ابتدايي در سال تحصيلي 1399-1398 بود كه با توجه به ماهيت موضوع نمونه گيري انجام نشده و همه جامعه آماري بررسي شده است. محتواي طرح از نظر پاسخگو (متن، تصوير و پرسش) بر مبناي دو شاخص باور و رفتار بررسي شد. براي اين منظور چك‌ليستي بر اساس مؤلفه‌هاي مستخرج از مطالعه كوشي و همكاران (1397) طراحي، و بر اساس آن تحليل محتوا صورت گرفت و فراواني ها به دست آمدند. روايي محتوايي آن با استفاده از CVR، 0.89، و پايايي آن در بين كدگذارها به روش اسكات 0.75 به دست آمد كه هر دو مورد تائيد هستند. داده هاي حاصل با استفاده از شاخص هاي توصيفي در فرايند تحليلي «آنتروپي شانون» موردبررسي قرار گرفت. نتايج نشان دادند كه شاخص باور با (0.505=WJ) و شاخص رفتار با (0.495=WJ) به ترتيب داراي ضرايب اهميت مي‌باشند؛ از ميان مؤلفه‌ها نيز، در بعد باور، گفتگو (0.098=WJ) و پرورش روحيه دگرخواهي (0.080=WJ) و در شاخص رفتار، مؤلفه‌هاي پرورش روحيه آزادي (0.103=WJ) و تعلق به هويت و حفظ آن (0.078=WJ) به ترتيب داراي ضرايب اهميت بيشتر و كمتر در سيماي كتاب مطالعات اجتماعي مي باشد. همچنين شاخص رفتار در هر سه كتاب مطالعات اجتماعي، فراواني بيشتري نسبت به شاخص باور دارد، و هر دو شاخص در كتاب مطالعات اجتماعي به ترتيب در پايه هاي پنجم، چهارم و ششم فراواني بيشتري دارد.