عنوان مقاله :
مروري بر نقش بيوماركري DNA توموري در گردش (ctDNA) در تشخيص بيماري سرطان
پديد آورندگان :
معالي ، نگين دانشگاه علوم پزشكي قزوين - دانشكده پيراپزشكي - گروه علوم آزمايشگاهي , آزاد ، مهدي دانشگاه علوم پزشكي قزوين - دانشكده پيراپزشكي - گروه علوم آزمايشگاهي
كليدواژه :
ctDNA , سرطان , تشخيص آزمايشگاهي , بيوماركر , پيش‌آگهي , درمان , بدخيمي , بيوپسي مايع
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: تشخيص زودهنگام از مهم‌ترين عوامل در پاسخ به درمان در بيماران مبتلا به سرطان است. تشخيص سرطان در مراحل اوليه نيازمند كشف بيوماركرهاي حساس و اختصاصي است. اين بيوماركرها مي‌توانند شامل پروتئين‌ها (انواع آنزيم‌ها، گيرنده‌ها، آنتي‌بادي‌ها و پپتيدها)، اسيدهاي نوكلئيك )از جنس DNA، مانند DNA بدون سلول (cfDNA) و يا از جنس RNA، مانندmicroRNA يا سايرRNA هاي غير كدكننده( باشد. هدف از انجام اين تحقيق، بررسي نقش بيوماركري DNA توموري در گردش (ctDNA) در تشخيص بيماري سرطان است.روش كار: براي دستيابي به مقاله‌هاي مرتبط با هدف تحقيق، كليدواژه‌هاي ctDNA، cancer و diagnosis در بانك‌هاي اطلاعاتي Google Scholar، PubMed و Web of Science جست‌وجو شد. پس از بررسي و مرور 312 مقاله يافت‌شده، مقاله‌هاي فاقد ارتباط موضوعي دقيق با عنوان و هدف پژوهش از مطالعه خارج شده و در نهايت، 174 مورد از مقاله‌هاي مرتبط وارد مطالعه شدند. پس از مرتبط‌سازي يافته‌ها، مقاله‌ها مطالعه شدند و محتواي مورد نظر اقتباس شد.يافته‌ها: به نظر مي‌رسد كهcfDNA ، حاصل تكه تكه شدن DNA در نتيجه‌ي آپوپتوز، نكروز، ترشح فعال، آسيب يا مرگ سلول و بافت‌هاي مختلف است كه به داخل جريان خون آزاد مي‌شوند. cfDNA نيز به عنوان يك بيوماركر براي تشخيص، بررسي عود و پيش‌آگهي برخي سرطان‌ها استفاده مي‌شود. همچنين، ctDNA نيز جزئي از cfDNA است كه شامل قطعه‌هاي كوچكي از DNA با طول كمتر از 200 نوكلئوتيد است. ctDNA از سلول‌هاي توموري درحال گردش در جريان خون و سيستم لنفاوي مشتق مي‌شود. همچنين ممكن است ctDNA مستقيماً از سلول‌هاي محل تومور كه در اثر آپوپتوز و نكروز در حال مرگ‌اند و يا از طريق رهاسازي فعال از سلول‌هاي سالم توموري در جريان خون و سيستم لنفاوي آزاد شوند. مقدار ctDNA در افراد مختلف، متفاوت است و به نوع تومور، محل آن و براي تومورهاي سرطاني، به مرحله سرطان بستگي دارد. ارزيابي ميزان ctDNA، رديابي جهش در ctDNA و بررسي رخداد متيلاسيون نابجاي ctDNA از بيوماركرهاي مطرح در تشخيص، تعيين پيش‌آگهي و تعيين مسير درمان براي بيماران سرطاني است. كنترل سرطان‌ها با اندازهگيري ctDNA ديناميك در خون، پلاسما يا سرم، يك بخش جديد و در حال توسعه در تحقيق‌هاست.نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد كه با وجود چالش‌هاي موجود در كاربرد باليني ctDNA ها، آنها مي‌توانند در تشخيص زودهنگام سرطان استفاده شوند
عنوان نشريه :
پژوهش در پزشكي
عنوان نشريه :
پژوهش در پزشكي
