معناشناسي اِحكامِ محكمات در قرآن كريم

نخستين آيه سوره هود بر اِحكام عام يا همان محكم بودن تمام آيات قرآن كريم دلالت مي كند درحالي كه آيه هفتم از سوره آل عمران بر اِحكام خاص يا همان محكم بودن برخي از آيات دلالت مي كند. برخي مفسران براي حل اين تناقض ظاهري، بر معناشناسي «اِحكام» تمركز كرده اند و راه حل هايي مبتني بر چند معنايي «اِحكام» ارائه كرده اند كه از شواهد و دلايل كافي برخوردار نيست. اين پژوهش با بهره گيري از تأثير معناشناختي اصطلاحاتِ قرآني اي كه در آيات مختلف، همنشين مفهومِ «اِحكام» شده اند، به معناشناسي اين مفهوم پرداخته و پاسخي جديد براي حل اين تناقض ارائه داده است. معناشناسي «اِحكام» نشان مي دهد كه محكمات، آياتي هستند كه از تطبيق بر مصاديقِ باطل و نامناسب بازداشته شده اند و اِحكامِ عام وصفي براي جميعِ آيات از منظري تنزيلي است كه با اشرافِ خداي حكيم بر نزول تدريجي آيات در موقعيت هاي مقتضي و مناسب محقق گرديده است. با دورشدن از هنگامه تنزيل و از دست رفتنِ برخي قرائن، وجه افتراق آياتِ متشابه كه موضوعاتي مشابه و احكامي متنافي دارند، فراموش مي شود و خطرِ تأويل باطل يا همان تطبيقِ نادرستِ آنها بر مصاديقِ غيرتنزيلي و جديد بروز مي كند. آيه هفتم از سوره آل عمران از منظري تأويلي به مجموعه آيات قرآن مي نگرد و از اين منظر تنها اِحكامِ آن دسته از آيات استمرار مي يابد كه مشابهي نداشته و براي هميشه از تطبيقِ بر مصاديقِ باطل بازداشته شده اند.