مقايسه علل طبيعي زلزله در روايات اسلامي و فرهنگ‌هاي پيشين

زلزله به عنوان يكي از حوادث پر رمز و راز طبيعي با پيامدهاي دهشتناك آن، اقوام و فرهنگ‌هاي گوناگون را بر آن داشته است در باره علل و عوامل بروز آن، افسانه‌سرايي كرده و تفاسير مختلفي ارائه دهند. در روايات اسلامي نيز عللي براي بروز زلزله همچون كوه قاف و حركت جانداران حامل زمين برشمرده شده است. برخي از انديشمندان مسلمان آنها را پذيرفته‌اند و برخي ديگر، با استناد به رواياتي كه مي گويد مادام كه محتواي روايات از قبيل روز دانستن شب و يا شب دانستن روز نباشد، نبايد آنها را رد كرد، در برابرشان سكوت كرده و علمش را به اهلش واگذار كرده‌اند. اين پژوهش كه به شيوه توصيفي ـ تحليلي و با رجوع به منابع كتابخانه‌اي انجام شده است، به دنبال بررسي مقايسه‌اي اين علل طبيعي در روايات با باورهاي فرهنگ‌هاي پيشين در اين زمينه است. بررسي‌ها نشان داد كه رابطه تنگاتنگي بين اين علل در روايات اسلامي با اسطوره‌هاي ديگر فرهنگ‌ها وجود دارد. وجود اين قرابت‌هاي بسيار نزديك با اساطير ديگر فرهنگ‌ها، حضور افرادي همچون كعب الاحبار در اسناد اين روايات كه در اسناد بسياري از اسرائيليات وجود دارند و مخالفت آنها با بديهيات حسي و قطعيات علمي كه در حد روز دانستن شب است، ما را به اين نتيجه رساند كه اين روايات به هيچ وجه قابل پذيرش نيستند و جايي براي سكوت و واگذاري علم اين روايات به اهلش وجود ندارد.