الگوي سرزندگي ذهني سالمندان بر اساس جهت‌گيري مذهبي: نقش ميانجي عملكرد خانواده

سابقه و هدف: سرزندگي به‌معناي نوعي تجربۀ خاص روان‌شناختي يك نيروي حيات‌بخش است كه موجب حس شور زندگي و روحيه در سالمندان مي‌شود و خود تحت تأثير عوامل متعددي است. بنابراين هدف مطالعۀ حاضر بررسي نقش ميانجي عملكرد خانواده در رابطۀ جهت‌گيري مذهبي با سرزندگي ذهني سالمندان بوده است. روش كار: پژوهش حاضر توصيفي - همبستگي از نوع معادلات ساختاري است. جامعۀ آماري پژوهش شامل تمامي سالمندان 60 سال به بالاي شهر تهران در سال 1400 بود كه از ميان آنان 300 نفر واجد شرايط به‌روش نمونه‌گيري دردسترس انتخاب شدند و به‌صورت برخط به پرسش‌نامه‌هاي جهت‌گيري مذهبي آلپورت و راس، عملكرد خانوادۀ اپشتاين و همكاران و سرزندگي ذهني رايان و فردريك پاسخ دادند. الگوي پژوهش و روابط بين متغيّرها با استفاده از همبستگي پيرسون تحليل شد. در اين پژوهش همۀ موارد اخلاقي رعايت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: نتايج نشان داد اثر مستقيم جهت‌گيري مذهبي دروني بر عملكرد خانواده مثبت (0.01 P و 0.17=β)؛ اما اثر مستقيم جهت‌گيري مذهبي بيروني بر عملكرد خانواده منفي (0.01 Pو 0.34-=β) بود. اثر مستقيم عملكرد خانواده بر سرزندگي ذهني (0.01 P و 0.65=β) و اثر مستقيم جهت‌گيري مذهبي دروني بر سرزندگي ذهني مثبت (0.01 P و 0.20=β)، اما اثر مستقيم جهت‌گيري مذهبي بيروني بر سرزندگي ذهني منفي (0.01 P و 0.04-=β) بود. همچنين عملكرد خانواده در ارتباط بين جهت‌گيري مذهبي دروني (0.05 P و 2.34=Z) با سرزندگي ذهني نقش واسطه اي داشت. علاوه‌براين، عملكرد خانواده در ارتباط بين جهت‌گيري مذهبي بيروني (0.01 Pو 3.56-=Z) با سرزندگي ذهني نقش واسطه‌اي داشت. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي به‌دست‌آمده، جهت‌گيري مذهبي و عملكرد خانواده نقش مهمي در سرزندگي ذهني سالمندان دارند؛ بنابراين توجه به آنها مي‌تواند راهكاري مؤثر براي حفظ سرزندگي ذهني سالمندان باشد.