فرايند جايگزيني مكتب حديثي حلّه با مكتب بغداد در باب حجيت خبر واحد

مطابق با تصويري كه توماس كوهن در كتاب ساختار انقلاب‌هاي علمي از مرحله «بحران علمي» و در نتيجه «تغيير پارادايم» ارائه مي‌كند، هميشه در فرايند تغيير مكتب و جايگزيني آن با مكتبي ديگر شاهد برخي مقاومت‌ها هستيم و به همين دليل در عصر بحران علمي گاه شاهديم كه انبوهي از نظريات توليد مي‌شوند. اين سير تحولات را در فرايند تغيير و جايگزيني مكاتب حديثي اماميه، از جمله جايگزيني مكتب حلّه با مكتب بغداد در نيمه دوم قرن هفتم، نيز شاهديم. بعد از ابن‌ادريس حلّي و با آشكار شدن نقاط ضعف فقاهت مكتب بغداد، الگوي مكتب بغداد در مواجهه با سنت (عدم حجيت اخبار آحاد) با چالش‌هاي جدي روبه‌رو شد و فقهاي متعددي با الگوي كلان فكري اين مكتب مخالفت كردند. در اين بين برخي، مثل محقق حلّي در المعتبر، سعي كردند با ايجاد اصلاحاتي در اين مكتب، توسعه‌اي را در پذيرش روايات قائل شوند و ضعف‌هاي نظريه مكتب بغداد را برطرف كنند. برخي ديگر نيز، مثل علي بن‌طاووس، احمد بن‌طاووس، فاضل آبي و محقق حلّي در معارج الاصول، نظريه حجيت اخبار آحاد را در مقابل نظريه مكتب بغداد طرح‌ريزي كردند تا اينكه علامه حلّي در آثار خود ادله متعدد عقلي و نقلي بر حجيت اخبار آحاد ارائه مي‌دهد. به دليل قوت استدلال او، مكتب حلّه با نام وي در بين اماميه شهرت مي‌يابد.