عوامل مؤثر بر رفتار شهروندي سازماني كتابداران كتابخانه‌هاي آستان قدس رضوي

هدف: امروزه بهبود بهره‌ وري عملكرد كتابخانه ‌ها جهت بقا، توسعه و پيشرفت آن‌ها داراي اهميت زيادي است. توجه به تأثير رفتار شهروندي سازماني كتابداران كه مربوط به وظايف فرانقش تعريف ‌نشده آن‌هاست و باعث بهبود عملكرد كتابخانه‌ ها مي ‌شود، از ارزش ويژه‌ اي برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، بررسي وضعيت رفتار شهروندي سازماني كتابداران كتابخانه آستان قدس رضوي در شهر مشهد و عوامل مؤثر بر آن است. روش: اين پژوهش تركيبي از نوع تبييني متوالي است. نمونه آماري اين تحقيق، 127 نفر از كتابداران كتابخانه آستان قدس رضوي شهر مشهد هستند كه به روش نمونه‌ گيري چندمرحله‌اي از جامعه 200 نفري انتخاب شدند. گردآوري داده‌هاي كمي، با استفاده از پرسشنامه رفتار شهروندي سازماني انجام شد. داده‌ها به دو شيوه كمي و كيفي تحليل شد. نمونه‌گيري جامعه آماري در بخش كيفي 10 درصد از كتابداراني كه در مرحله كمي نمره ميانگين بالاتري كسب نموده بودند، به‌ صورت هدفمند تعيين شد. براي گردآوري داده‌ هاي كيفي از روش مصاحبه نيمه‌ساختار يافته استفاده شد. همچنين داده ‌هاي مورد نظر به شيوه كدگذاري باز، محوري و انتخابي مورد تحليل قرار گرفت.  نتايج: يافته ‌ها در بخش كمي نشان داد كه رفتار شهروندي سازماني در بين كتابداران كتابخانه آستان قدس رضوي شهر مشهد بيش ‌از حد متوسط بود. اطاعت سازماني و وفاداري سازماني و ابتكارات فردي به‌ صورت معني ‌داري، رفتار شهروندي سازماني را پيش ‌بيني نمود. مشاركت سازماني، رفتارهاي كمك‌كننده و جوانمردي نقش مؤثري در پيش‌بيني رفتار شهروندي سازماني نداشتند. همچنين يافته ‌هاي مصاحبه در بخش كيفي نشان داد عدالت سازماني، وفاداري سازماني و حمايت سازماني، ويژگي‌هاي شخصيتي، تعهد و رضايت شغلي عوامل دخيل در بروز رفتار شهروندي سازماني بوده‌ اند. ارزش: تاكنون پژوهشي كه به ‌صورت تركيبي (كمي و كيفي) رفتار شهروندي سازماني كتابداران را بررسي نمايد يافت نشد. يافته‌ها نشان داد كه عوامل اثرگذار و دخيل در بروز رفتار شهروندي سازماني قابل استحصال، متنوع و البته تبيين‌ پذير هستند.