شناسايي چالش ها و راهكارهاي مناسب برگزاري آزمون جامع دانشجويان دكتري تخصصي در دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور: يك پژوهش كيفي

مقدمه: ارزيابي دانشجويان دكتري تخصصي يكي از قسمت هاي اصلي برنامه درسي آن ها است و آزمون جامع با هدف ارزيابي توانمندي هاي كسب شده در مرحله آموزشي و احراز صلاحيت و توانمندي براي انجام فعاليت هاي پژوهشي برگزار مي شود. هدف اين پژوهش، شناسايي چالش هاي برگزاري آزمون جامع دانشجويان دكتري تخصصي در دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور و ارائه پيشنهادهاي مناسب بود.روش ها: رويكرد پژوهش، كيفي و روش پژوهش تحليل محتواي قراردادي (استقرايي) و نوع مطالعه كاربردي بود. مطالعه در منطقه 7 آموزش سلامت يعني؛ دانشگاه هاي علوم پزشكي اصفهان، كاشان، يزد و شهركرد با مشاركت اعضاي هيئت ممتحن در هر رشته تخصصي با سمت و درجات علمي مختلف، دانشجويان دكتري تخصصي كه آزمون جامع را گذرانده اند و نيز دست اندركاران آموزشي آزمون انجام شد. نمونه گيري هدفمند به صورت ناهمگن با بيشترين تنوع براي دستيابي به ديدگاه هاي گوناگون بود. در مطالعه حاضر، پس از 17 مصاحبه، داده جديدي به دست نيامد؛ با اين حال جهت اطمينان با 3 مشاركت كننده ديگر نيز مصاحبه شد (20 مشاركت كننده). براي تحليل داده ها از مدل 5 مرحله اي گرانهايم و لاندمن و براي سنجش صحت و تضمين داده ها از معيارهاي لينكن و گوبا استفاده شد.يافته ها: داده ها در بخش چالش ها در 41 كد، 9 طبقه فرعي و 3 طبقه اصلي و در بخش راهكارها در 48 كد، 13 طبقه فرعي و 3 طبقه اصلي، طبقه بندي شدند. مفاهيم اصلي درباره چالش هاي برگزاري آزمون جامع دكتري تخصصي شامل سياست گذاري و برنامه ريزي كلان، محدوديت قوانين و برنامه ريزي هاي ضعيف، و مشكلات گروه هاي درگير در آزمون و نيز مفاهيم اصلي درباره راهكارهاي بهينه كردن برگزاري آزمون جامع دكتري تخصصي شامل راهكارهاي قبل از ورود دانشجو به دوره دكتري تخصصي، مرتبط با آزمون جامع، و طول دوره دكتري تخصصي بودند.نتيجه گيري: چالش هاي برگزاري آزمون جامع دانشجويان دكتري در حوزه سلامت چند وجهي است و نياز به يك رويكرد جامع براي رسيدگي دارد. با توجه دقيق به اين چالش ها و اجراي راهكارها در سطح خرد و كلان، نظام آموزشي بهتر مي تواند به رسالت و هدف اصلي برگزاري آزمون جامع دكتري تخصصي دست يابد و در ضمن آمادگي دانشجويان را براي ورود به دوره پژوهش دقيق تر ارزيابي كنند.