شناسايي و تبيين پيشران‌هاي موثر بر توسعه گردشگري با رويكرد آينده‌پژوهي (مورد مطالعه: منطقه آزاد تجاري-صنعتي انزلي)

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسايي مهم‌ترين پيشران‌هايي است كه بر توسعه آيندة صنعت گردشگري منطقه آزاد انزلي اثرگذار هستند تا از اين طريق بتوان برخلاف مطالعات تبييني كه تنها يك آيندة مشخص را پيش‌بيني مي‌كنند، به خلق چند آيندة ممكن، باورپذير و محتمل پرداخته و درنهايت، به ساخت آيندة مطلوب و مرجح دست يابد. در اين راستا، پژوهش حاضر با روشي توصيفي –  تحليلي و با رويكرد اكتشافي آينده‌پژوهي، در پي شناسايي مهم‌ترين پيشران‌هايي است كه بر توسعه آيندة صنعت گردشگري منطقه آزاد انزلي تأثيرگذار هستند.روش: اين تحقيق، با روشي توصيفي – تحليلي و با رويكرد اكتشافي آينده پژوهي و با مصاحبه از 20 نفر از خبرگان و متخصصان مسلّط بر موضوع و منطقه مورد مطالعه، به صورت هدفمند، پيشران‌هاي كليدي با روش تحليل مضمون شناسايي گرديد. سپس با استفاده از روش تحليل ساختاري و تكنيك تحليل اثرات متقاطع و با بهره‌گيري از نرم‌افزار ميك‌مك، ميزان اثرگذاري و وابستگي هريك از آن ها با يكديگر مشخص شد.يافته‌ها: نتايج پژوهش، حاكي از آن است كه از ميان 24 پيشران شناسايي شده، حركت از سمت اقتصاد محصول‌محور به سمت اقتصاد خدمات (تجربه) محور، توجه به تخريب خلّاق در برابر توسعه طرح‌هاي تكراري در حوزة گردشگري، خلق جاذبه‌هاي مكمل، با توجه به مزيت‌هاي رقابتي منطقه، شفاف‌سازي فرايندي در هدايت سرمايه‌گذاري‌هاي گردشگري، توجه به مديريت برند منطقه در حوزة تجارت كالا، استفاده از آموزش‌هاي كاربردي براي مردم محلي و كسب و كارها، استفاده از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي در اشكال مختلف و سرمايه‌گذاري در گردشگري سلامت، به ترتيب اثرگذارترين پيشران‌ها در توسعه آتي منطقه خواهند بود.نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه شناسايي عناصر كليدي كه مؤثر بر توسعه پايدار گردشگري منطقه آزاد انزلي، نقشي حياتي در پايداري اقتصادي منطقه در بلندمدت خواهد داشت و درنهايت رقابت‌پذيري مقصد را در برابر ساير مقصدها در آينده افزايش خواهد داد كه در آن، همه ذي‌نفعان از توسعه گردشگري سود خواهند برد.