بازتفسير مراتب محصوريت در هزارتوي خانه‌هاي تاريخي كاشان (خانه عامري ‌ها) بر پايه معرفت ‌شناختي ريزوماتيك ژيل دلوز

محصوريت مهم ترين اصل خلق فضا، كيفيت بارز هر مكان و ابزار خلق هويت‌هاي متفاوت است. در معماري ايران توده معلول فضا و عامل دربرگيرنده و شكل‌دهنده آن است كه مفهوم محصوريت را در خود دارد. ريزوم اصطلاحي زيست‌شناسي است كه در جايگاه استعاره، مفاهيمي چون هزارتويي، كثرت، ارتباط، تفاوت و موقعيت مياني را در خود دارد. به‌اين‌ترتيب در مطالعه ادبيات تحقيق ابتدا عناصر ايجادگر محصوريت و نيز عناصر فضاي متكثر و هزارتوي ريزوميك شناسايي شده و سپس به‌منظور دريافت كيفيات گونه‌گون مرتبه‌بنديِ فضاي محصور در يك ساختار شبه‌ريزوماتيك، جنبه‌هاي ارتباط اين دو دسته مقوله با يكديگر استنباط شده است. هدف مقاله حاضر بررسي شيوه‌هاي دستيابي به تنوعي از عرصه‌هاي محصور در سازمان فضايي خانه‌هاي تاريخي كاشان و بازتفسير مراتب محصوريت آن‌هاست و به دنبال پاسخگويي به اين سؤالات است كه كدام مؤلفه‌ها در مباني معرفت‌شناسي ريزوماتيك را مي‌توان در بازتفسير مراتب محصوريت ساختار هزارتوي خانه‌هاي تاريخي كاشان مورداستفاده قرار داد؟ كدام رويكردهاي كالبدي/فضايي و به چه شكل در مرتبه‌بندي محصوريت ساختار خانه‌هاي تاريخي كاشان نقش داشته است؟ روش تحقيق، توصيفي تحليلي و استدلال منطقي؛ روش گردآوري داده‌ها كتابخانه‌اي و هم‌چنين برداشت ميداني و ابزار تجزيه‌وتحليل داده‌ها نرم‌افزارهاي دپت‌مپ و اي‌گراف بوده است. خانه عامري‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترين خانه تاريخي كاشان با عرصه‌هاي متعدد درون‌گرا به‌عنوان نمونه مطالعه انتخاب شده و در راه بازتفسير محصوريت با توجه به ساختار هزارتويي اين خانه، مؤلفه‌هاي سازگار در مباني معرفت‌شناختي ريزوماتيك به جهت قابليت انطباق با اين‌گونه ساختار به كار گرفته شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه رويكردهاي كالبدي/فضايي متعدد در تطابق ‌با كالبد فضاي ريزومي شامل قلمروزدايي و بازقلمروسازي، سياليت، انعطاف‌پذيري، تفاوت و ناهمساني، كثرت فضاها و مسيرها و قرار داشتن در ميانه و بينابين در ايجاد محصوريت و نيز تنوع و تعدد درجات محصوريت مؤثر بوده‌اند.