بررسي تحمل ژنوتيپ‌هاي اميدبخش سيب‌زميني به تنش خشكي در منطقه اردبيل

كمبود آب يكي از مهم‏ترين عوامل محدودكننده توليد گياهان در مناطق خشك و نيمه خشك ايران مي ‏باشد. به منظور گزينش ژنوتيپ‏ هاي سيب ‏زميني متحمل به تنش خشكي، آزمايشي در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي به روش بلوك ‏هاي خرد شده نواري در سه تكرار طي دو سال زراعي 97-1396 و 98-1397 در منطقه اردبيل اجرا شد. تيمارهاي افقي شامل 20 ژنوتيپ سيب‏ زميني و تيمارهاي عمودي شامل تنش و عدم تنش خشكي از طريق قطع آبياري بودند. نتايج نشان داد تيمار تنش موجب كاهش معني ‏دار در وزن غده و عملكرد غده در همه ژنوتيپ ‏ها شد. بيش‏ترين وزن غده در بوته و عملكرد غده با كم‏ترين كاهش نسبت به شاهد متعلق به ژنوتيپ 905675 و كم‏ترين مقدار اين صفات مربوط به رقم مارفونا با بيش‏ترين درصد كاهش نسبت به شاهد بود. به علاوه درصد نشاسته،درصد ماده خشك و ميزان پروتئين با عملكرد غده رابطه معكوس داشته و افزايش داشتند. نتايج نشان داد كه در بين ژنوتيپ‏ هاي مورد مطالعه، در شرايط تنش ژنوتيپ 901375 از بيش‏ترين درصد ماده خشك و ژنوتيپ 901375 از بيش‏ترين درصد نشاسته برخوردار بودند. بالاترين بهره‏ وري مصرف آب در شرايط تنش مربوط به ژنوتيپ 905675 با عملكرد 9.89 كيلوگرم بر مترمكعب به دست آمد. از نظر شاخص ‏هاي تنش نيز ژنوتيپ ‏هاي 901375، 905676 و 901675 با بيش‏ترين مقدار عددي در هر چهار شاخص مورد ارزيابي به‏ ترتيب داراي پتانسيل بالاي تحمل در شرايط تنش بودند. به ‏طور كلي با در نظر گرفتن ميزان تغييرات عملكرد غده، وزن غده در بوته، هم‏چنين افزايش صفات نشاسته، ماده خشك، ميزان پروتئين و بهره ‏وري مصرف آب و شاخص ‏هاي تنش، ژنوتيپ هاي 905675، 901575 و 901375 به‏ ترتيب به‏ عنوان ژنوتيپ ‏هاي متحمل و پتانسيل بالاي عملكرد در هر دو شرايط تنش و عدم تنش انتخاب شدند. بنابراين، اين ژنوتيپ ‏ها را مي ‏توان جايگزين مناسب براي رقم پر سابقه آگريا در منطقه اردبيل و هم‏چنين ارقام ميلوا، جلي و مارفونا را به‏ عنوان ارقام حساس معرفي نمود.