چارچوب مفهومي شهرسازي حساس به آب: به سوي تدوين ابزاري پايه به منظور هدايت و ارزيابي سياست‌گذاري

توسعه شهري با ايجاد مداخلات رو به افزايش در سيماي طبيعي زمين، چرخه هيدرولوژيكي آب را به شدت تغيير مي‌دهد. مفهوم شهرسازي حساس به آب كه از ادغام دو زمينه «مديريت يكپارچه آب‌هاي شهري» و «طراحي‌شهري و برنامه‌ريزي شهري» پديد آمده است، به عنوان راه‌حلي براي مواجهه با چالش‌هاي آبي نواحي شهري ظهور پيدا كرده است. تحقق‌پذيري رويكرد شهرسازي حساس به آب پيچيدگي‌هاي بسيار دارد. تجربه نشان داده است، وجود يك چارچوب مفهومي پشتيبان براي ظرفيت‌سازي و تحقق‌پذيري شهرسازي حساس به آب حياتي است. اهداف مقاله حاضر، ارائه تعريف عملياتي شهرسازي حساس به آب و تدوين چارچوب مفهومي شهرسازي حساس به آب در راستاي تدوين ابزاري براي هدايت و ارزيابي سياست‌گذاري‌ها است. بدين منظور با روش اسنادي در گردآوري داده، به مرور سيستماتيك بيش از 170 مأخذ بازبيني شده در رابطه با شهرسازي حساس به آب و رويكردهاي مشابه آن در كشورهاي جهان پرداخته شده و با بررسي داده‌ها به روش تحليل محتواي كيفي، ابعاد و مولفه‌هاي چارچوب مفهومي شهرسازي حساس به آب استخراج شده‌اند. اين چارچوب از دو بعد محتوايي و رويه‌اي و شش مولفه هيدرولوژيك، عملكردي، زيبايي‌شناختي، اكولوژيك، اجتماعي و مديريتي-اجرايي تشكيل شده است و اصول زيربنايي براي سياست‌گذاري را در اختيار برنامه‌ريزان و طراحان قرار مي‌دهد.