عوامل كليدي مؤثر بر توسعه‌ فضايي پايدار در استان مازندران در افق 1420

رويكردهاي متفاوت آينده‏نگاري در سال‏هاي اخير برنامه‏ريزان شهري و منطقه‏اي را از روش‏هاي مبتني بر پيش‏بيني نااميد ساخته و به‏ سوي استفاده از ابزارهاي ساخت آينده‌ مطلوب سوق داده است. از سوي ديگر، در شرايط كنوني جهان كه انگاشت‌هاي پايداري به يك ضرورت در عرصه‌ برنامه‌ريزي منطقه‌اي تبديل شده گرايش به توسعه‌ فضايي پايدار در سراسر دنيا اهميت بيشتري يافته است. ازين‏رو، شناسايي عوامل مؤثر بر توسعه‌ فضايي يك منطقه در نيل به پايداري يكي از چالش‌هاي مهم در عرصه‌ برنامه‏ريزي و سياست‏گذاري‏هاي منطقه‏اي به شمار مي‏رود. پژوهش حاضر در نظر دارد با استفاده از فرايند تحليل ساختاري عوامل كليدي مؤثر بر توسعه‌ فضايي استان مازندران را شناسايي و استخراج كند. بدين منظور، ابتدا بر اساس شناخت وضعيت كنوني استان و بررسي متون نظري و تجربي مرتبط و اسناد و برنامه‏هاي فرادست موجود 35 عامل به عنوان مجموعه عوامل تأثيرگذار بر توسعه‌ فضايي اين استان شناسايي شدند. سپس ماتريس تحليل تأثير متقابل تشكيل شد و براي شناسايي و تعيين روابط ميان اين عوامل روش پانل خبرگان با حضور 10 نفر از كارشناسان به كار رفت كه به امتيازدهي هر يك از اين عوامل پرداختند. در گام بعد، اجماع نظرات كارشناسان با روش ميانگين وزني محاسبه و اجراي آن در نرم‌افزار ميك‏مك انجام شد. در نهايت، 16 عامل به عنوان عوامل كليدي مؤثر بر توسعه‌ فضايي استان مازندران در سال افق(1420 استخراج شدند كه 12 عامل در بخش اقتصادي، 9 عامل در بخش اجتماعي‌ـ جمعيتي، 11 عامل در بخش زيست‏محيطي، و 3 عامل در بخش كالبدي‌ـ فضايي قرار گرفتند كه شالوده‌ برنامه‏ريزي براي آينده‌ فضايي پايدار در اين استان را تشكيل خواهند داد.