دگرگوني تصوير هويّتِ ملّي در ترجمه: موردپژوهي نمايشنامۀ گزارش مردم‌گريز مولير

امروزه مي‌توان از ترجمه‌شناسي به‌عنوان يك ابزار به‌منظور تجزيه‌وتحليل متون ادبي در حوزۀ تصويرشناسي استفاده كرد. در ميان متون ادبي، نمايشنامه‌ها در ارائۀ تصويرِ هويّت ملّي هر كشور نقش مهمي دارند. مولير به‌عنوان يكي از نمايشنامه‌نويسان برجستۀ فرانسوي آثار متعدّدي را خلق كرده و به‌طور غيرمستقيم تصاويري از شخصيت و آداب‌ورسوم فرانسويان در سدۀ هفدهم ترسيم كرده است. مترجمان ايراني نيز برخي از نمايشنامه‌هاي وي را به فارسي برگردانده و در اختيار خوانندگان قرار داده‌اند. در اين پژوهش بررسي دگرگوني تصوير فراشخصي در ترجمۀ نمايشنامۀ گزارش مردم‌گريز مولير به فارسي توسّط ميرزاحبيب الله اصفهاني، هدف مورد نظر براي اين تحقيق است. بدين‌منظور در تحليل داده‌ ها از روش توصيفي‑تحليلي بهره گرفته خواهد شد و به‌طور خاص از ديدگاه ديتسه در حوزۀ تصويرشناسي و آراء اِتكين در حوزۀ ترجمه‌شناسي استفاده مي‌شود. با تحليل و مقايسۀ تصاوير متن مبدأ و متن مقصد، تغييرات به وجود آمده بررسي خواهد شد. اين پژوهش نشان مي‌دهد كه مترجم برخي از تصاوير را خواسته يا ناخواسته تغيير داده است. ترجمه وي در دسته‌هاي ترجمه‑تقريب و ترجمه‑بازآفريني مطابق با نظر اتكين قرار مي‌گيرد.