كارايي فسفر ارقام گندم سيروان و سيوند در شرايط تنش خشكي در يك خاك آهكي

كمبود فسفر و تنش خشكي از عوامل محدودكننده در عملكرد گندم است. تنش خشكي آثار متفاوتي بر كارايي‌هاي جذب، مصرف و استفاده فسفر خاك در ارقام گندم مي‌گذارد. هدف از اين پژوهش بررسي پاسخ رشد و نمو، جذب و كارايي فسفر در ارقام گندم سيروان و سيوند در سه سطح تنش رطوبتي 50، 70 و 95 درصد گنجايش مزرعه خاك و دو سطح فسفر 0 و 25 ميلي‌گرم بر كيلوگرم خاك بود. نتايج نشان داد كه كاربرد فسفر در شرايط تنش خشكي 50 درصد گنجايش مزرعه وزن خشك شاخساره، كارايي مصرف فسفر، طول و سطح ريشه و قندهاي محلول كل را به‌‌ترتيب 42، 61، 84، 47 و 66 درصد افزايش داده و نشت الكتروليت را به ميزان 64 درصد كاهش داد. هم‌چنين افزودن فسفر به‌ مقدار 25 ميلي‌گرم در كيلوگرم در شرايط تنش خشكي (50 درصد گنجايش مزرعه)، وزن خشك شاخساره را در رقم سيروان 75 درصد نسبت به رقم سيوند افزايش داد. اين افزايش مي‌تواند به‌ دليل تأثير فسفر در فعاليت‌هاي سوخت‌و‌ساز درون گياه ‌باشد كه منجر به افزايش رشد ريشه، توليد قندهاي محلول و مقاومت ديواره سلولي و كاهش نشت الكتروليت شده است. بنابراين تغييرات مثبت مشاهده شده در اثر استفاده فسفر در شاخص‌هاي مختلف باعث افزايش مقاومت رقم سيروان نسبت به سيوند در شرايط تنش خشكي شد. با توجه به نتايج كارايي‌هاي فسفر و برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيك ريشه و فيزيوبيوشيميايي، رقم سيروان توانست پاسخ خوبي نسبت به كود فسفر در تعديل اثر تنش خشكي نشان دهد.