تراكم بوته مطلوب گوجه‌فرنگي گلخانه‌اي در سيستم كشت بدون خاك در استان گلستان

گوجه‌فرنگي (.Solanum lycopersicum L) يك گياه مهم تجاري و غذايي است. عوامل متعددي بر رشــد و نمو گوجه‌فرنگي در گلخانه تأثيرگذارند، كه يكي از آن‌ها تراكم كاشت مناسب است. بررسي و معرفي بهترين تراكم بوته در سيستم آب‌كشت، مي‌تواند اثر چشم‌گير بر افزايش عملكرد و بهره‌وري توليد داشته باشد. بدين منظور آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار با دو تيمار رقم (سه رقم دافنيس، ايزمونو و هيراد) و تراكم (در چهار سطح 2، 2/5، 3 و 3/5 بوته در مترمربع) در گلخانه مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سيستم آب‌كشت انجام شد. در اين آزمايش، تعداد خوشه در بوته، تعداد گل در خوشه، درصد ريزش گل، تعداد ميوه در خوشه، عملكرد كل بوته، عملكرد در مترمربع، تعداد ميوه در بوته، تعداد ميوه در مترمربع، ميانگين وزن تك ميوه، قطر ميوه، طول ميوه، ضخامت فرابر، همزمان‌رسي ميوه‌ها، فاصله بين خوشه‌ها، عملكرد بازارپسند، مواد جامد محلول و pH آب ‌ميوه اندازه‌گيري شد. بر اساس نتايج مقايسه ميانگين، عملكرد در مترمربع در تراكم زياد بوته (3/5 بوته در مترمربع) در هر سه رقم به‌طور معني‌داري بيش‌تر از ساير تيمارها بود. به‌طوري‌كه با افزايش تراكم از 3 به 3/5، از 2/5 به 3/5 و از 2 به 3/5 به‌ترتيب در رقم هيراد 2/4، 28/6 و 43/1 درصد، در رقم دافنيس 6/8، 21/7، 23/4 درصد و در رقم ايزمونو 22/7، 35 و 51 درصد افزايش عملكرد در مترمربع مشاهده شد. نتايج نشان داد با افزايش تراكم بوته در مترمربع درصد ريزش گل در بوته‌ها به‌طور معني‌داري كاهش يافت. بيش‌ترين مقدار مواد جامد محلول در يك رقم (هيراد) در تراكم بيش‌تر مشاهده شد و در دو رقم ديگر تحت تأثير تراكم قرار نگرفت. pH آب ميوه در دو رقم دافنيس و ايزمونو در تراكم 3/5 بوته در مترمربع به‌طور معني‌داري كم‌تر از ساير تيمارها بود، ولي در رقم هيراد تفاوتي در اين صفت بين تراكم‌هاي مختلف مشاهده نشد. بر اساس نتايج اين پژوهش پيشنهاد مي‌شود تراكم كشت گوجه‌فرنگي گلخانه‌اي در سيستم آب‌كشت در استان گلستان مي‌تواند تا 3/5 بوته در مترمربع افزايش يابد.