خوانشي نشانه‌شناختي از فرايند شكل‌گيري آوازهاي فروشندگان بازارِ بزرگ رشت

نظام معناييِ شكل‌گرفته در سپهر نشانه‌اي بازارها، علاوه بر عناصري كه حول مناسبات اقتصادي سامان يافته‌اند، نشانه‌ها و عناصر فرهنگي را نيز در برمي‌گيرد. به‌نظر مي‌رسد كه شناخت و درك دقيق از نحوه شكل‌گيري پديده‌هاي فرهنگي و نيز نظم مستقر در بازارها، با تأكيد بر مختصات فرهنگيِ اين فضاهاي شهري تسهيل مي‌شود. از اين رو، مطالعه بازار با تأكيد بر عناصر و نشانه‌هاي فرهنگي موجود در آن، امكاني را فراهم مي‌كند تا تعاملات انساني و دادوستدها، نه فقط بر مبناي مناسبات اقتصادي، بلكه از منظر فرهنگي نيز مورد توجه قرار گيرند. در اين مقاله، پديده صوتي‌ـ‌موسيقاييِ آوازهاي فروشندگان در بستر بازار بزرگ شهر رشت، با عنوان «جارـ‌آوا»، مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف از نگارش اين مقاله، علاوه بر ابهام‌زدايي از اصطلاحات شكل‌گرفته درباره اين پديده صوتي‌ـ‌موسيقايي و ارائه مفهومي متناسب با ماهيت آن، بررسي فرايند شكل‌گيري اين آوازها در بازار بزرگ شهر رشت است. از اين رو، پرسش اصلي، معطوف به اين مسئله است كه فرايند شكل‌گيري جارـ‌آواها در بستر بازار بزرگ شهر رشت، از چه مجرايي و تحت تأثير چه عواملي محقق شده است. نظريه نشانه‌شناسي فرهنگي در مقام چارچوب نظري، مورد استفاده قرار گرفته و يافته‌هاي تحقيق با روش توصيفي ـ تحليلي بررسي شده‌اند. نتايج حاصل از اين مقاله نشان مي‌دهد كه حضور مشاغل دست‌فروشيِ حاشيه بازار در متن اصلي، به شكل‌گيري ذهنيتي «بساط‌گونه» در سپهر نشانه‌اي بازار منتج شده است. بنابراين حضور كُنشِ آواييِ «جار زدن»، به‌عنوان پديده‌اي حاشيه‌اي كه از طريق ذهنيتي بساط‌گونه در متن بازار تسري يافته، زمينه‌ساز خلق پديده‌اي با عنوان «جارـ‌آوا» در متن فرهنگي بازار شده است.