يك روايت بازانديشانه از تاريخ توسعه اجتماعي - محيطي خاورميانه تا دگرگوني بوم شناسانه حكمراني آب در يزد

بهره گيري مدرن از رهيافت گذشتگان براي مواجهه با مخاطرات امروز را توسعه بازانديشانه مي خوانيم. اين مقاله مي كوشد تا با تبيين تاريخ اجتماعي – محيطي يزد با ابزار طراحي زندگي روزمره بر بستر عكس هاي سازه هاي تاريخي آبي برجامانده در اين شهر، تمدني را به تصوير كشد كه بر مبناي بي آبي برقرار ماند و گسترش يافت. بر اساس سه عنصر مبنايي بازانديشانه شفافيت، مشاركت عمومي و پذيرندگي، عصر قنات از آنچه كه سه‌گانه اعصار «قنات و پايداري»، «پمپ آب و مخاطره» و «بازانديشي براي دگرگوني بوم شناسانه» خوانده ايم، تبيين مي شود. از مسيري بازانديشانه، اين پژوهش با تحليل تاريخي– زيستي خاورميانه، به بحث درباره نظريات اصلي اجتماعي– محيطي دوران قنات در اين جغرافيا پيرامون ايده هاي تغيير اقليم و خشكسالي، تهاجم عشاير و استبداد شرقي مي پردازد. تصويري از تاريخ اجتماعي– محيطي ايراني از آن پس مي آيد، جايي كه با تمركز بر تمدن يزد بر بستر قنات و ديگر سازه هاي تاريخي آبي، روابط مردم با يكديگر و با طبيعت و ابعاد حكمراني آب بررسي شده است. نتيجه اين بازانديشي در روايتي اجتماعي-محيطي از تاريخ يزد و واكاوي فروپاشي تمدن قنات مبنا بر اثر برآمدن دوران صنعت و گذار از پايداري تا عصر مخاطره، تمهيدات مدرن ما اينجا براي مواجهه با مخاطرات آبي و كوشش براي رسيدن به دوران دگرگوني بوم شناسانه است. اين يك پژوهش بنيادين براي يافتن كاركرد يك سنت پوياي به روز شده در يافتن راهكارهاي جديد سازگار با طبيعت در حكمراني آب است كه ما را تا توسعه بازانديشانه يك گام به پيش خواهد برد.