مردم‌شناسي فرهنگي قوم بلوچ؛ تأملي فرهنگي- تاريخي بر برخي از سنت‌هاي قوم بلوچ

مطالعات و پژوهش‌هاي مردم‌شناختي بايد كليه جوانب جامعه از قبيل فرهنگ، اقتصاد، سياست، دين، آداب و رسوم، اقتصاد و معيشت و نيز نحوه درآمد و... آن را مورد بررسي قرار دهد. پژوهش حاضر در همين راستا و با هدف مطالعه مردم‌شناختي فرهنگي قوم بلوچ؛ تأملي فرهنگي- تاريخي بر برخي از سنت‌هاي قوم بلوچ انجام شده است. در مردم‌شناسي روش‌هاي مختلفي وجود دارد كه يكي از اين روش‌ها، روش مردم‌نگاري و مشاهده مشاركتي است. يكي از جديدترين روش‌هاي مردم‌نگاري، خودمردم‌نگاري است. در پژوهش حاضر از روش خودمردم‌نگاري و نيز روش‌هاي اسنادي و كتابخانه‌اي براي فهم و مطالعه روايت‌هاي تاريخي از اين سنت‌هاي فرهنگي و قومي استفاده شده است. در اين پژوهش به بررسي و مطالعه سنت‌هاي فرهنگي همچون كول (قول)، كَسَم (سوگند)، بيد يا بئر (انتقام)، پَتّر، زهًم و كَپُن يا كارچ و كپن (شمشير و كفن)، ميار جَلّي، حَشَر و مدد و بِجّار پرداخته شده است. بر اساس يافته‌هاي پژوهش و وجود سنت‌هاي فرهنگي همچون بجار، حشر و مدد و... مي‌توان گفت كه جامعه بلوچستان از نظر تعاون و همياري از ظرفيت‌هاي بالايي برخوردار بوده است. وجود سنت‌هايي همچون پتر، كارچ و كپن و كول حاكي از ظرفيت‌هاي جامعه بلوچستان در مديريت و كنترل جرائم و مسائل حقوقي است و وجود اين سنت‌ها در جامعه بلوچستان مانعي در برابر گسترش ناامني و درگيري در جامعه بوده‌ است.