نسبت‌سنجي بين تشخص، شخص‌وارگي و فرابودگي منبع معنا با معنويت

معنويت به مثابه پديده‌اي انساني مبتني بر پايه‌هاي مختلف فكري مخصوصا باورهاي الهياتي است. هر دستگاه‌ كلامي متناظر با كلان ايده‌هاي خاص خود معطوف به منبع معنا، گونه خاصي از معنويت را پيشنهاد مي‌كند. در واقع چيستي و مرزهاي معنويت به واسطه باورهاي كلامي تعين مي‌يابد. اين نوشتار در تلاش است تا با واكاوي نوع نگاه مكاتب مختلف كلامي به سه ويژگي تشخص، شخص‌وارگي و فرابودگي در منبع معنا، معنويت خروجي را مورد ارزيابي قرار دهد. حاصل پژوهش كه برآمده از داده‌هاي كتابخانه‌اي و روش تحليلي استدلالي است، حكايت از آن دارد كه زايش معنويت در اثر ارتباط با منبع معنا وابسته به تشخص آن است؛ چنانكه امكان دعا، مناجات، نيايش، ارتباط شخصي و دلدادگي به منبع معنا به شخص‌وارگي آن گره خورده است. افراط در فرابودگي هادم شخص‌وارگي و تفريط در آن عامل زميني شدن منبع معنا خواهد شد؛ لذا معرفت اسماء و صفات الهي و تجلي مراتبي از آنان در دل انسان معنوي، در گرو ارائه تصويري فرابوده در عين درون‌بودگي از منبع معناست.