مطالعۀ تطبيقي «مسئوليت مدني ناشي از آزبست» در حقوق فرانسه و ‏امريكا؛ ارائۀ الگوهايي براي رفع كاستي‌هاي حقوق ايران

در اين مقاله، مسئوليت مدني ناشي از آزبست به ‌صورت تطبيقي در حقوق فرانسه و امريكا، با هدف ارائه الگويي‌هايي براي رفع كاستي‌هاي حقوق ايران و با روش توصيفي– تحليلي مطالعه شده است. پرسش اصلي اين بود كه در نظام‌هاي مورد مطالعه، مباني و اركان مسئوليت ناشي از آزبست چيست و چه راهكارهاي مؤثري براي حمايت از قربانيان آزبست و جبران خسارت آنان پيش‌بيني شده است. پس از مطالعۀ تطبيقي، اين نتيجه به‌دست آمد كه در حقوق امريكا مسئوليت ناشي از آزبست مبتني بر مسئوليت محض است، اما در حقوق فرانسه اين مسئوليت بر نظام مسئوليت كارفرما در برابر كارگر استوار گشته، با تأسيس تعهد ايمني از نوع تعهد به‌ نتيجه و تقصير نابخشودني كارفرما و فرض اطلاع وي، تنها در صورت وقوع قوۀ قاهره، كارفرما از مسئوليت معاف خواهد بود. از حيث اركان مسئوليت مدني نيز با وجود پاره‌اي تفاوت‌ها، هر دو كشور با توسعۀ مفهوم و قلمرو خسارت‌هاي قابل جبران و رابطۀ سببيت مفروض، به‌ حمايت از زيان‌ديدگان آزبست شتافته‌اند. به‌علاوه، براي تضمين و تسريع در پرداخت خسارت زيان‌ديدگان در حقوق فرانسه «نظام خاص جبران خسارت قربانيان آزبست» تأسيس شده و با ايجاد صندوقي مستقل و داراي بودجه و ساختاري مشخص، موارد رجوع به صندوق و ميزان خسارت قابل جبران از سوي صندوق با سازوكارهاي معين، مقرر گشته است. حقوق امريكا نيز در همين راستا گام برداشته است. از اين ‌رو، پيشنهاد مي‌شود كه قانون‌گذار ما هم با كنار گذاشتن تقصير به‌عنوان مبناي مسئوليت و تسهيل در اثبات رابطۀ سببيت، نظام خاص جبران خسارت زيان‌ديدگان آزبست را تأسيس نمايد.