ارزيابي روش‌هاي ضدعفوني ريزوم و بذر زنبق مردابي در شرايط درون‌شيشه‌اي

زنبق مردابي يكي از گونه‌هاي زينتي بومي و ارزشمند است. اصلي‌ترين مشكل در شروع كشت بافت اين گياه وجود آلودگي‌هاي قارچي و باكتريايي شديد است كه باعث شكست روش‌هاي معمول سترون‌كردن مي‌شود. به‌منظور بهينه‌سازي كم‌خطرترين روش ضدعفوني ريزوم و بذر زنبق مردابي در شرايط كشت درون‌شيشه‌اي انجام شد. دو آزمايش جداگانه در قالب طرح كاملا تصادفي با 5 تكرار انجام شد. به ترتيب 16 و 15 ‌نوع روش براي ضدعفوني بذر و ريزوم به‌كار برده شد. ريز‌نمونه‌هاي تيمار شده پس از طي مراحل ضدعفوني در محيط‌كشت موراشي اسكوگ بدون هورمون كشت شدند، دو هفته پس از كشت، شاخص‌هاي مختلف از قبيل درصد آلودگي، درصد جوانه‌زني، ميانگين طول برگ و ميانگين طول ريشه اندازه‌گيري شد. پس از اين مرحله نمونه‌هاي سالم در محيط كشت موراشي اسكوگ حاوي غلظت‌هاي مختلف تيديازرون و نفتالين استيك اسيد جهت پرآوري، كشت شدند. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه در تيمار پانزدهم (ريز‌نمونه‌هاي ريزوم، 60 دقيقه حمام آبگرم و 60 دقيقه قارچ‌كش فلوكونازول و آنتي‌بيوتيك استرپتومايسين و يك دقيقه الكل‌70 درصد و 10 دقيقه هيپوكلريت سديم 4 درصد)، كمترين درصد آلودگي (11درصد) و بيشترين جوانه‌زني 88 درصد، برترين تيمار بود. رتبه دوم مربوط به تيمار سيزدهم (60 دقيقه حمام آبگرم دماي 42 درجه+60 دقيقه در قارچ‌كش فلوكونازول+جنتامايسين+كليندامايسين‌+يك دقيقه الكل 70درصد+10دقيقه هيپوكلريت سديم3درصد) با جوانه‌زني 85درصد و آلودگي 15درصد بود. در ريز‌نمونه‌‌هاي بذري، تيمار دوم و تيمار پنجم بيشترين ميزان جوانه‌زني (71.74درصد) مشاهده شد. نتايج پرآوري نشان داد كه غلظت 5 ميكرومولار تيديازرون +6ميكرومولار از نفتالين استيك اسيد بيشترين ميزان پرآوري را به همراه داشت.