مقايسه تطبيقي جاودانگي در حكمت صدرايي و انديشه علامه طباطبايي

موضوع مقاله مقايسه تطبيقي جاودانگي در حكمت صدرايي و انديشه علامه طباطبايي است. ملاصدرا بر اساس قاعده «النفس جسمانية الحدوث و روحانية البقاء» نفس را حقيقتي مي‎داند كه ابتدا مرتبه‌اي جسماني دارد و با حركتي اشتدادي به مرتبه تجرد مثالي و مرتبه عقلي نايل مي‏شود. او بدن انسان را همچون پوسته‎اي مي‎داند كه با مرگ دنيوي، نفس آن را كنار مي‏گذارد و در برزخ با مثالِ «جزئي‎» و در عالم عقل، عقل «جزئي‎» است. جاودانگي نزد ملاصدرا باقي‎بودن‎ انسان به بقاي جزئي‎ است. علامه در مسئله جاودانگي شارح ملاصدرا نيست، بلكه نظر مستقلي در اين خصوص دارد. از ديدگاه علامه انسان نه يك وجود سيال اشتدادي، بلكه واجد سه لايه وجودي است كه هر لايه كار مختص به خودش را انجام مي‎دهد. همه انسان‌ها داراي ادراك عقلي‎اند؛ اما شهود عقلي –كه وابسته به ايمان و تقواست- براي تعداد بسيار كمي از انسان‏هاست. همه انسان‎ها افزون بر جاودانگي مثالي، جاودانگي عقلي نيز دارند. بدن پوسته نيست، بلكه ماده براي بدن ديگر و باقي است؛ اين جاودانگي در بعد عملي انسان است.