مواجهه فيلسوفان اسلامي با معرفت‌شناسي غربي

معرفت‌شناسي اسلامي يكي از دانش‌هاي نوپا در منظومه دانش‌هاي فلسفي است. نوشتار حاضر قصد آن دارد كه با روش تحليل عقلي هويت معرفتي اين دانش، ضرورت و نسبت آن با ديگر دانش‌هاي بشري را تبيين كرده، سپس ماجراي اين علم را در ميان علوم اسلامي به تصوير بكشد. بنا بر مهمترين يافته‌هاي اين مقاله، فيلسوف بزرگ معاصر علامه طباطبايي را بايد بنيان‌گذار اين دانش در جهان اسلام دانست كه پس از ورود فلسفه‌هاي مادي و انديشه‌هاي پوزيتويستي غرب به ايران به‌درستي ضرورت اين امر را براي مقابله عالمانه با اين انديشه‌ها دريافت. پس از ايشان، ديگر فيلسوفان مسلمان معاصر اين مسير را ادامه دادند و با تنظيم، تبويب و تدوين مسائل معرفت‌شناسي موجب گسترش اين دانش گرديدند و با نظريه‌پردازي به تعميق و تحكيم مسائل آن پرداختند، چنانكه ديدگاه‌هاي معرفت‌شناختي را در حل مسائل ساير دانش‌ها به‌خصوص معرفت‌هاي ديني به كارگرفتند. به‌كارگيري معرفت‌شناسي در تبيين معارف اسلامي و دفاع از آنها در برابر هجمه ديدگاه‌هاي وارداتي از الهيات مسيحي يكي از درخشان‌ترين نتايج حضور و گسترش اين دانش در قلمرو علوم عقلي اسلامي بوده است. به‌نظر مي‌رسد در آينده نيز يكي از مهم‌ترين ثمرات اين دانش مي‌تواند تأمين مباني معرفت‌شناختي علوم انساني مطلوب باشد.