بررسي تطبيقي آراء ابن عربي و هگل در باب وحدت وجود

وحدت وجود كه ريشه اي عرفاني دارد، در آراء عارفان و فيلسوفان زيادي مطرح شده است.ابن عربي و هگل نيز با رويكردهاي متفاوتي،اين موضوع را محور مباحث خود قرار داده اند.وحدت وجود ابن عربي، وحدت مفهومي وجود نيست، بلكه منظور وحدت وجود خارجي اشيا است كه عرفا از طريق شهود به حقيقت آن دست يافته اند. ابن عربي با طرح عرفان نظري، سعي درعقلاني ساختن شهودات عارفان دارد. بنابر اين نظريه، وجود حقيقي بيش از يكي نيست و آن وجود خداوند است و غير خدا هرچه موجود به نظرمي آيد، صرفا تعينات و اعتبارات و تجليات همان وجود واحد است.هگل نيز با دغدغه ي ارتباط متناهي و نامتناهي ،سيستم فلسفي اش را طرح ريزي مي كند. او در نظام فلسفي اش از طريق همين امر متناهي است كه مي توان از تحقق و واقعيت يافتن مطلق و نامتناهي به نحو انضمامي سخن به ميان آورد و در سيري ديالكتيكي، به وحدت امر واقع و امر معقول رسيد. با وجود شباهت هايي ميان نظر اين دو انديشمند، ديدگاه آنها در اين زمينه تفاوت بنيادي دارد.