روش تدريس پرسش‌وپاسخ و دلالت‌هاي آن براي تربيت عقلاني از منظر قرآن كريم

يكي از مسائل مهم و دشواري كه تعليم و تربيت با آن رو به‌روست، مسئله تربيت عقلاني است. ازاين‌رو، پرداختن به مباحث مربوط به عقل، تفكر، انديشه‌ورزي و به تبع آن تربيت عقلاني، از جايگاه رفيعي برخوردار است. منظور از تربيت عقلاني، مجموع روش‌هايي است كه به صورت منظم و سازمان‌يافته موجب رشد و پرورش عقل نظري و عملي در جهت دستيابي به قرب‌ الهي، علم، ايمان و عمل صالح هستند. هدف مقاله حاضر واكاوي مباني روش تدريس پرسش‌ وپاسخ و دلالت‌هاي آن براي تربيت عقلاني از منظر قرآن كريم است. در اين پژوهش، رويكرد پژوهش كيفي و روش تحليل، تحليل مضمون است، از روش‌ اسنادي جهت جمع‌آوري اطلاعات استفاده شده و ابزار گردآوري اطلاعات به صورت فيش‌برداري و يادداشت از داده‌هاي متني است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد در قرآن كريم، يكي از روش هايي كه براي راهنمايي و هدايت انسان به فراواني يافت مي‌شود و در همه ابعاد اعتقادي، فقهي، اخلاقي، عقلاني و... به‌كار رفته است، روش پرسش ‌وپاسخ است تا به وسيله آن به پرورش تفكر در انسان‌ها پرداخته و موجبات تربيت عقلاني آنان را فراهم كند. قرآن كريم با به‌كارگيري شيوه‌هاي مختلف پرسش ‌وپاسخ نظير روش مستقيم و صريح، روش انگيزشي و توبيخي، روش ارجاع به درون و پرسش از خود، روش مقايسه و تمثيل و روش اظهار اعجاب و شگفتي، موجب ترغيب و تشويق افراد به تفكر و انديشه‌ورزي و شكوفايي عقل در آنان مي‌شود و دلالت‌هاي تربيتي برگرفته از اين آموزه‌ها مي‌تواند موجبات دستيابي به اهداف و مقاصد موردنظر در تربيت عقلاني را فراهم نمايد.