بازنمايي برخي مولفه‌هاي فضا در گفتمان روايي كودكان اتيسم با عملكرد بالا و كودكان عادي فارسي زبان: محمول‏ها و زمينه فضايي

اختلال اتيسم يكي از اختلال ‏هاي عصبي-رشدي است كه مي‏ تواند توانايي‌هاي شناختي و زباني فرد را تحت تأثير قرار دهد. از آن‌جايي‏كه در گفتمان روايي به‌كارگيري هر دو حوزه شناخت و زبان ضرورت دارد، اين افراد در توليد و درك روايت‌ با چالش ‏هايي روبه‌رو هستند. اين پژوهش بر آن است تا با بررسي حوزه فضا، به‌عنوان يكي از مؤلفه ‏هاي جدايي‌ناپذير ساخت هر روايت، به بررسي اين حوزه و در ابعاد گسترده‌تر، حوزه گفتمان روايي در كودكان اتيسم با عملكرد بالا و مقايسه با كودكان عادي فارسي‌زبان بپردازد. در اين‌راستا، بازنمايي برخي مؤلفه‌هاي فضا همچون محمول‌ها شامل محمول‌هاي ايستا، كنشي، كنشي-پايا و منقطع و زمينه‌ فضايي مشتمل بر اسم و ضمير در گفتمان روايتي اين دو گروه از كودكان، براساس الگوي هيكمن(Hickmann, 2004) و تقسيم‌بندي‌هاي رابرتس و همكاران (Roberts et al., 2009) مورد بررسي قرار گرفت. جامعه آماري اين پژوهش 20 كودك اتيسم با عملكرد بالا و 20 كودك عادي فارسي ‏زبان بود كه در آزمون توليد گفتمان روايتي براساس دو داستان تصويري «اسب» و «گربه» هيكمن (Hickmann, 2004) شركت كردند. داده‌هاي گردآوري‌شده پس از بررسي و توصيف، با به‌كارگيري آزمون يومن-ويتني مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌ها نشان داد عملكرد كودكان داراي اتيسم با عملكرد بالا و كودكان عادي در بازنمايي محمول‌هاي ايستا، كنشي، كنشي-پايا و همچنين زمينه‌ فضايي شامل اسم و ضمير به‏ طور معناداري متفاوت (p 0.05) بود. به نظر مي‌رسد عملكرد ضعيف كودكان داراي اختلال اتيسم با عملكرد بالا در مقايسه با كودكان عادي در بازنمايي برخي مولفه ‏هاي فضا همچون محمول‌ها و ضمير در گفتمان روايتي با نقائص شناختي و زباني آنان ارتباط دارد.