بررسي زباهنگ دل‌نگراني براي ديگري در ايرانيان: از هيچ‌دلي تا فرادلي

برقراري تعامل اجتماعي، بخش جدايي‌ناپذير زندگي است و انسان‌ها، براي درك احساسات و عواطف يك‌ديگر به شيوه‌اي متفاوت ابراز نگراني مي‌كنند. درحالي‌كه برخي نسبت به دغدغه‌مندي‌هاي شخص مقابل خود بي‌تفاوت هستند، برخي ديگر تنها همزباني مي‌كنند و در سطحي بالاتر برخي تمايل دارند خود را جاي ديگري گذاشته و براي او گام‌هايي بردارند. در پژوهش كيفي حاضر، نگارندگان به بررسي 448 پاره‌گفتار به‌دست‌آمده از 30 فيلم و سريال با ژانر اجتماعي و 211 پاره‌گفتار جمع‌آوري شده از مكالمات افراد (با بازۀ سني 18 تا 69 سال) در مكان‌هاي عمومي، خصوصي (رسمي/غيررسمي) و فضاي مجازي مربوط به زباهنگ «دل‌نگراني نسبت به ديگري» پرداخته و آنان را در چهار سطح هيچ‌دلي، برون‌دلي، درون‌دلي و فرادلي براساس الگوي مفهومي تحليلي زباهنگ مورد مداقه قرار دادند. نتايج نشان داد افراد با اهداف متفاوتي مانند دلسوزي، نصيحت، سلب مسئوليت و تبرئۀ خود، تغيير در تصميم، شماتت، فداكاري، گلايه و موارد مشابه از اين زباهنگ استفاده مي‌كنند. افزون‌براين، اين زباهنگ تأييدي بر فرهنگ‌هاي تعارف، جمع‌گرايي، هلويي، اغراق‌افزوده و غيرمستقيم‌گويي ايرانيان است كه افراد نسبت به آن در مرحلۀ درون‌آگاهي قرار دارند. همچنين، يافته‌ها نشان مي‌دهند امروزه ميزان دل‌نگراني افراد بيشتر به سمت هيچ‌دلي و برون‌دلي پيش رفته كه اين امر نمايانگر متمايل‌شدن آنان از جمع‌گرايي به سمت فردگرايي است. بنابراين، واكاوي اين زباهنگ‌ به شناسايي بيشتر سطوح درون‌دلي و فرادلي در قالب عبارت‌هاي زباني كمك بسياري مي‌كند و راه را براي به‌فرهنگي و شناسايي ژن‌هاي معيوب در جامعه هموار مي‌سازد.