نظريه‌اي دربارۀ جنگ و شهادت ‌طلبي به ‌مثابۀ روش اصلي در قيام سيدالشهدا(ع): سنجش شواهد تاريخي موافق

در برابر نظريه‌هاي ارائه ‌شده براي توضيح معقول و موجه از چرايي (علت غايي) قيام سيدالشهدا(ع)، در مقالۀ حاضر تلاش شده است با استفاده از روش استنتاج بهترين توضيح، از نظريه‌اي با صورت‌بندي زير، براي تبيين چرايي و چگونگي قيام سيدالشهدا (ع) دفاع شود :‌امام(ع) از آغاز، با آگاهي كامل و با ارادۀ خود، روش جنگ و شهادت‌طلبي را نه به‌عنوان هدف، به‌مثابۀ روش اصلي براي رسيدن به اهداف خود انتخاب كرد و روش‌هاي ديگر چون تشكيل حكومت، مذاكره و صلح را روش‌هاي فرعي در خدمت اين روش اصلي به كار گرفت. براي رسيدن به اين هدف، نشان داده مي‌شود كه رخدادهايي چون قيام در زمان حكومت يزيد، نه در زمان معاويه، رفتن امام (ع) به كوفه با وجود مخالفت بسياري از صاحب‌نظران و آگاهي از پيمان‌شكني كوفيان، همراه‌بردن خانواده، ادامۀ حركت به كوفه حتي پس از، از بين رفتن احتمال موفقيت در تشكيل حكومت و رفتن امام(ع) به‌سمت كوفه با وجود اطلاع از سست‌عنصري و پيمان‌شكني مردم كوفه، برخي از شواهد تاريخي‌اند كه نظريۀ برگزيده در قياس با نظريه‌هاي رقيب، توضيح به مراتب بهتر و معقول‌تري را از آ‌نها ارائه مي‌دهد؛ از اين رو، باور به صدق نظريۀ‌ برگزيده در قياس با نظريه‌هاي رقيب، موجه و معقول است.