توسعه شاخص حوزه عرضه و تقاضاي پارك هاي شهري با ضريب توزيع فضايي مطالعه موردي: منطقه 1 تهران

برنامه‌‌ريزان منظر به دنبال ايجاد ارتباط مناسب ميان توزيع‌ مكاني خدمات پارك‌‌هاي شهري با ساكنين شهر‌ها هستند. توازن توزيع فضايي فضا‌هاي سبز شهري يكي از جديد‌ترين موضوعات مورد مطالعه در حوزه برنامه‌‌ريزي منظر در سطح جوامع علمي جهان است. بررسي مطالعات پيشين نشان‌ مي‌‌دهد كه براي انجام تحليل‌‌هاي متناسب با توازن فضايي از تكنيك‌‌هايي همچون تحليل شبكه و منطق فازي در GIS استفاده مي‌‌شود. روش‌‌هاي تحليلي مذكور از ديدگاه فني به بانك اطلاعاتي گسترده نياز دارند كه باعث صرف هزينه‌‌هاي بسيار‌ خواهد شد. هدف اين پژوهش، ارائه مدلي براي اندازه‌‌گيري نابرابري فضايي، بدون استفاده از داده‌‌هاي تحليل ‌شبكه است كه نشان‌‌دهنده عدم دسترسي به خدمات پارك‌‌هاي شهري باشد. از اين‌‌رو مقاله حاضر با تعيين حوزه ‌عرضه و تقاضا براي هر پارك به كمك ضريب فاصله هندسي و ضريب توزيع ‌فضايي، جنبه‌‌‌اي نوآورانه را براي محاسبه آن پيشنهاد مي‌‌دهد. يافته‌‌هاي اين پژوهش نشان مي‌‌دهد شاخص حوزه‌ عرضه و تقاضاي اوليه نسبت به شاخص حوزه عرضه و تقاضاي جديد دقت كمتري دارد و شاخص D نتايج را مورد ارزيابي قرار ‌مي‌‌دهد. انتظار مي‌رود يافته‌هاي پژوهش، به برنامه‌ريزان منظر‌شهري كمك كند تا به‌طور كلي محدوده خارج از دسترس پارك‌ها را درك كرده و اولويت براي ارائه خدمات متوازن پارك‌‌ها به مخاطب را تعيين كنند. نتايج به‌دست‌آمده به كمك تحليل GIS نشان مي‌دهد پارك‌هايي كه شاخص D آ‌ن‌ها حدّ واسط 0.08 تا 0.03 است، نسبت ميان ضرايب آن‌ها در محدوده هشدار قرار دارند و پارك‌‌هايي با شاخص D بين 0.7 تا 0.34 در محدوده بحراني هستند. منطقه يك تهران به‌اندازه كافي پاسخگوي نيازهاي عرضه و تقاضاي ساكنان نيست و در بخش‌هايي از منطقه، اين كمبود كاملاً احساس مي‌شود. همچنين نشان مي‌دهد پارك‌هايي با مساحت كم و فاصله كم از يكديگر، وضعيت عرضه و تقاضاي  نامطلوب‌تري دارند، زيرا فاصله كم پارك‌هاي كوچك از يكديگر، از قدرت آن‌ها در جذب افراد از فواصل طولاني‌تر مي‌كاهد.