بررسي و تحليل آسيب پذيري مناطق مسكوني با رويكرد پدافند غيرعامل - مطالعه موردي: شهر تبريز

با بررسي جنگ‌هاي اخير در قرن بيستم و بيست‌ويكم مشخص مي‌شود كه با پيشرفت‌هاي تسليحات و تجهيزات نظامي مناطق مسكوني شهري بيشتر در معرض خطر تهاجم طرف‌هاي جنگ قرار گرفته و بيشترين تلفات انساني به‌جاي نيروهاي نظامي درگير در جبهه‌هاي اصلي نبرد، در بين مردم ساكن در مراكز شهري با بار جمعيتي زياد ثبت شده است. در نگاه سياست‌گذاران و صاحب‌نظران، ايمني و امنيت شهري يكي از اساسي‌ترين پيش‌فرض‌هاي جامعه جهاني براي برنامه‌ريزي انسان‌محور است. امنيت از جمله عوامل بنيادين و اساسي است كه فقدان آن باعث ايجاد بحران در جوامع مي‌‌شود. لذا رعايت اصول پدافند غيرعامل در نواحي مسكوني براي كاهش اثرات تهاجم‌ها بسيار ضروري است. هدف اين پژوهش شناسايي پهنه‌هاي آسيب‌پذير مناطق مسكوني شهر تبريز با رويكرد پدافند غيرعامل است. عوامل آسيب‌پذير مناطق مسكوني با استفاده از نظر كارشناسي در شش معيار و 17 زيرمعيار دسته‌بندي شده‌اند. سپس با استفاده از تكنيك Dematel با اخذ نظرات خبرگان روابط دروني بين معيارها و زيرمعيارها تعيين شده‌اند. در مرحله بعدي هريك از معيارها و زيرمعيارها با روش ANP وزن‌دهي شده و وزن نهايي هر معيار و زيرمعيار محاسبه شده است. در نهايت با ايجاد لايه اطلاعات مكاني هر زيرمعيار در محيط GIS و اعمال ضرايب آن‌ها نقشه آسيب‌پذيري هر معيار به‌دست آمده و با تلفيق نقشه‌ها آسيب‌پذيري نهايي مناطق مسكوني تهيه شده است. تحليل نقشه نهايي نشان مي‌دهد كه مناطق مركزي شهر و نيز مناطق حاشيه‌نشين كه در شمال شهر واقع شده‌اند، از آسيب‌پذيري بالايي برخوردار هستند.