تحليل نظام‌مند قرائت علامه طباطبايي از آموزه «معرفت نفس

يكي از اساسي‌ترين آموزه‌هاي اسلامي براي فعال‌كردن همه ظرفيت‌هاي انسان و رساندن او به عالي‌ترين رتبه ممكن، آموزه «معرفت نفس» است؛ همان آموزه‌اي كه «دين‌پژوهان» با رهيافت‌ها، رويكردها و روش‌هاي مختلفي به بررسي آن پرداخته و قرائت‌هاي گوناگون و بعضاً متضادي از آن ارائه كرده‌اند. از جمله اين قرائت‌ها، قرائتِ «علامه طباطبايي» است كه با توجه به موقعيت ممتاز ايشان در عرصه دين‌پژوهي مي‌توان به اهميت بررسي آن پي برد. بر همين اساس در تحقيق حاضر پس از گزارش قرائتِ «علامه طباطبايي» از آموزه «معرفت نفس» در قالب يك مجمومه منسجم و نظام‌مند، به ارزيابي آن پرداخته‌ايم. براساس نتائج حاصل از اين تحقيق مي‌توان قرائتِ «علامه طباطبايي» از اين آموزه ديني (يعني «لزوم شهود هويت بالغير و عين الربطِ نفس براي رسيدن به خداشناسي حضوري») را با توجه به ويژگي‌هايي چون: ابتناء بحث از آموزه «معرفت نفس» بر «آيات قرآن كريم» و تبيين آن براساسِ «گزاره‌هاي نقلي»، ارائه يك نگاه تاريخي، تحليلي، تطبيقي به جريانِ «معرفت نفس»، اثبات امكانِ «معرفة الله» و «معرفة النفس» و رد استحاله آن، اشاره به راهكار عمليِ «تصفيه قلب» و «نفي خواطر» براي رسيدن به «معرفت نفس»، تأكيد بر عدم منافاتِ «معرفت نفس» با «رسالت‌هاي اجتماعي» و تلاش براي رسيدن به يك «مدل عملياتي، رقابتي» از آموزه «معرفت نفس»، به‌عنوانِ «قرائت معيار» معرفي كرد.