بررسي فون سوسك‌هاي شاخك‌بلند (Col.: Cerambycidae) چوب‌خوار در شهرستان آستارا

سابقه و هدف: سوسك‌هاي شاخك‌بلند (Col.: Cerambycidae) صدمات جبران‌ناپذيري بر درختان و صنايع چوبي وارد مي‌كنند. در اين رابطه، توجه به جنگل و حشره‌شناسي چوب براي مديريت در حفاظت از جنگل‌ها و صنايع چوبي بايد رشد و توسعه يابد. اين پژوهش براي شناسايي فون سوسك‌هاي شاخك‌بلند (Col.: Cerambycidae) چوب‌خوار شهرستان آستارا انجام شد تا محققان و دستگاه‌هاي اجرايي كشور از نتايج آن ‌استفاده كنند.مواد و روش‌ها: شهرستان آستارا، شمالي‌ترين بخش استان گيلان، با موقعيت طول جغرافيايي 48 درجه و 52 دقيقه، عرض جغرافيايي 38 درجه و 25 دقيقه و در ارتفاع 20 متري پايين‌تر از سطح دريا واقع‌شده است. آب‌وهواي منطقه معتدل و مرطوب، با متوسط بارش سالانه 1500 ميلي مترو رطوبت نسبي آن بين 75 تا 85 درصد بود. عمليات جمع‌آوري سوسك‌هاي شاخك بلند طي فصول بهار و تابستان سال هاي 1398 الي 1400 بر روي درختان جنگلي، پارك‌ها و فضاهاي سبز، نهالستان‌ها و ايستگاه‌هاي تحقيقاتي، باغات ميوه، انبارهاي چوب‌هاي خشك و صنعتي به‌ويژه الوارهاي وارداتي از كشورهاي آسياي ميانه در گمرك شهرستان آستارا انجام يافت. درجمع‌آوري نمونه‌ها از روش‌هاي رايج نمونه‌برداري، استفاده از تور حشره‌گيري، تله نوري قيفي شكل و جمع‌آوري مستقيم با دست از تنه درختان آلوده، مدنظر قرار گرفت. نمونه‌ها بعد از جمع‌آوري و قرار گرفتن در ظروف دربسته حاوي ماده كشنده اتيل استات (CH3CH2OC(O)CH3) به آزمايشگاه منتقل گرديدند. پس از اتاله نمودن نمونه‌ها، مشخصات نمونه شامل نام گونه گياهي ميزبان، منطقه‌ي جمع‌آوري‌شده، روش جمع‌آوري، جمع‌آوري‌كننده و تاريخ جمع‌آوري در زير نمونه الصاق گرديد. براي شناسايي و تعيين نام علمي نمونه‌ها از كتب، منابع و كليدهاي شناسايي استفاده شد. نمونه‌هاي شناسايي‌شده در آزمايشگاه دانشگاه آزاد اسلامي واحد آستارا نگهداري مي‌شوند.نتايج و يافته‌ها: اين بررسي جهت شناسايي گونه‌هاي خانواده سوسك‌هاي شاخك بلند (Col.: Cerambycidae) بين سال‌هاي 1398 تا 1400 در شهرستان آستارا انجام يافت. نمونه‌هاي جمع‌آوري‌شده به 10 گونه از 4 زير خانواده تعلق داشتند. از زيرخانواده Prioninae (Latereille,1804)، گونه Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763) در منطقه خانه‌هاي آسياب آستارا جمع‌آوري گرديد. از زير خانواده Lamiinae (Latreille,1825) چهار گونه جمع‌آوري شد. گونه Morimus verecundus (Faldermann,1836) از منطقه صيادلر، خانه‌هاي آسياب، اطراف درياچه استيل و مجتمع شماره 2 دانشگاه آزاد اسلامي واحد آستارا، گونه Dorcadion talyschense (Ganglbauer,1884) از منطقه حيران (اين‌گونه در رشته‌كوه تالش پراكنش دارد)، گونه Oberea oculata (Linnaeus, 1758) از منطقه حيران و گونه Monochamus galloprovincialis (Olivier,1795) ازالوارهاي وارداتي آسياي ميانه در گمرك شهرستان آستارا جمع‌آوري گرديدند. از زيرخانواده Cerambycinae (Latereille,1802) چهار گونه Osphranteria coerulescens (Redtenbacher, 1850) با پراكنش در اكثر مناطق شهرستان آستارا، Cerambyx cerdo (Linnaeus, 1758) از پارك جنگلي بي بي يانلو، مجتمع شماره 2 دانشگاه آزاد اسلامي واحد آستارا، روستاي دربند و منطقه حيران، گونه Aromia moschata (Linnaeus, 1758) از اطراف درياچه استيل و گونه Stromatium fulvum (Villers,1997) در اكثر مناطق نمونه‌برداري به‌ويژه چوب‌هاي در حال پوسيدن صنعتي و ساختماني مشاهده و جمع‌آوري شدند. از زيرخانواده Parandrinae (Blanchard, 1845) فقط يك گونه Parandra caspica (Villiers, 1967) در اطراف درياچه استيل مشاهده گرديد.نتيجه‌گيري: در اين بررسي 10 گونه از 4 زيرخانواده سوسك‌هاي شاخك بلند (Col.: Cerambycidae) در شهرستان آستارا جمع‌آوري گرديد. همه نمونه‌ها قبلاً توسط ديگر محققين گزارش‌شده‌‌اند. گونه‌هاي Morimus verecundus (Faldermann, 1836) ، Osphranteria coerulescens (Redtenbacher,1850)، Cerambyx cerdo (Linnaeus., 1758)، Monochamus galloprovincialis, (Olivier,1795) و Stromatium fulvum (Villers, 1997) بيشترين پراكنش را در شهرستان آستارا داشتند. گونه M. galloprovincialis بيشتر از الوارهاي سوزني‌برگان وارداتي از كشورهاي آسياي ميانه و گونه S. fulvum از چوب‌هاي خشك و ديگر صنايع چوبي جمع‌آوري گرديد.سابقه و هدف: سوسك‌هاي شاخك‌بلند (Col.: Cerambycidae) صدمات جبران‌ناپذيري بر درختان و صنايع چوبي وارد مي‌كنند. در اين رابطه، توجه به جنگل و حشره‌شناسي چوب براي مديريت در حفاظت از جنگل‌ها و صنايع چوبي بايد رشد و توسعه يابد. اين پژوهش براي شناسايي فون سوسك‌هاي شاخك‌بلند (Col.: Cerambycidae) چوب‌خوار شهرستان آستارا انجام شد تا محققان و دستگاه‌هاي اجرايي كشور از نتايج آن ‌استفاده كنند.مواد و روش‌ها: شهرستان آستارا، شمالي‌ترين بخش استان گيلان، با موقعيت طول جغرافيايي 48 درجه و 52 دقيقه، عرض جغرافيايي 38 درجه و 25 دقيقه و در ارتفاع 20 متري پايين‌تر از سطح دريا واقع‌شده است. آب‌وهواي منطقه معتدل و مرطوب، با متوسط بارش سالانه 1500 ميلي مترو رطوبت نسبي آن بين 75 تا 85 درصد بود. عمليات جمع‌آوري سوسك‌هاي شاخك بلند طي فصول بهار و تابستان سال هاي 1398 الي 1400 بر روي درختان جنگلي، پارك‌ها و فضاهاي سبز، نهالستان‌ها و ايستگاه‌هاي تحقيقاتي، باغات ميوه، انبارهاي چوب‌هاي خشك و صنعتي به‌ويژه الوارهاي وارداتي از كشورهاي آسياي ميانه در گمرك شهرستان آستارا انجام يافت. درجمع‌آوري نمونه‌ها از روش‌هاي رايج نمونه‌برداري، استفاده از تور حشره‌گيري، تله نوري قيفي شكل و جمع‌آوري مستقيم با دست از تنه درختان آلوده، مدنظر قرار گرفت. نمونه‌ها بعد از جمع‌آوري و قرار گرفتن در ظروف دربسته حاوي ماده كشنده اتيل استات (CH3CH2OC(O)CH3) به آزمايشگاه منتقل گرديدند. پس از اتاله نمودن نمونه‌ها، مشخصات نمونه شامل نام گونه گياهي ميزبان، منطقه‌ي جمع‌آوري‌شده، روش جمع‌آوري، جمع‌آوري‌كننده و تاريخ جمع‌آوري در زير نمونه الصاق گرديد. براي شناسايي و تعيين نام علمي نمونه‌ها از كتب، منابع و كليدهاي شناسايي استفاده شد. نمونه‌هاي شناسايي‌شده در آزمايشگاه دانشگاه آزاد اسلامي واحد آستارا نگهداري مي‌شوند.نتايج و يافته‌ها: اين بررسي جهت شناسايي گونه‌هاي خانواده سوسك‌هاي شاخك بلند (Col.: Cerambycidae) بين سال‌هاي 1398 تا 1400 در شهرستان آستارا انجام يافت. نمونه‌هاي جمع‌آوري‌شده به 10 گونه از 4 زير خانواده تعلق داشتند. از زيرخانواده Prioninae (Latereille,1804)، گونه Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763) در منطقه خانه‌هاي آسياب آستارا جمع‌آوري گرديد. از زير خانواده Lamiinae (Latreille,1825) چهار گونه جمع‌آوري شد. گونه Morimus verecundus (Faldermann,1836) از منطقه صيادلر، خانه‌هاي آسياب، اطراف درياچه استيل و مجتمع شماره 2 دانشگاه آزاد اسلامي واحد آستارا، گونه Dorcadion talyschense (Ganglbauer,1884) از منطقه حيران (اين‌گونه در رشته‌كوه تالش پراكنش دارد)، گونه Oberea oculata (Linnaeus, 1758) از منطقه حيران و گونه Monochamus galloprovincialis (Olivier,1795) ازالوارهاي وارداتي آسياي ميانه در گمرك شهرستان آستارا جمع‌آوري گرديدند. از زيرخانواده Cerambycinae (Latereille,1802) چهار گونه Osphranteria coerulescens (Redtenbacher, 1850) با پراكنش در اكثر مناطق شهرستان آستارا، Cerambyx cerdo (Linnaeus, 1758) از پارك جنگلي بي بي يانلو، مجتمع شماره 2 دانشگاه آزاد اسلامي واحد آستارا، روستاي دربند و منطقه حيران، گونه Aromia moschata (Linnaeus, 1758) از اطراف درياچه استيل و گونه Stromatium fulvum (Villers,1997) در اكثر مناطق نمونه‌برداري به‌ويژه چوب‌هاي در حال پوسيدن صنعتي و ساختماني مشاهده و جمع‌آوري شدند. از زيرخانواده Parandrinae (Blanchard, 1845) فقط يك گونه Parandra caspica (Villiers, 1967) در اطراف درياچه استيل مشاهده گرديد.نتيجه‌گيري: در اين بررسي 10 گونه از 4 زيرخانواده سوسك‌هاي شاخك بلند (Col.: Cerambycidae) در شهرستان آستارا جمع‌آوري گرديد. همه نمونه‌ها قبلاً توسط ديگر محققين گزارش‌شده‌‌اند. گونه‌هاي Morimus verecundus (Faldermann, 1836) ، Osphranteria coerulescens (Redtenbacher,1850)، Cerambyx cerdo (Linnaeus., 1758)، Monochamus galloprovincialis, (Olivier,1795) و Stromatium fulvum (Villers, 1997) بيشترين پراكنش را در شهرستان آستارا داشتند. گونه M. galloprovincialis بيشتر از الوارهاي سوزني‌برگان وارداتي از كشورهاي آسياي ميانه و گونه S. fulvum از چوب‌هاي خشك و ديگر صنايع چوبي جمع‌آوري گرديد.