تحليل جرم‌ يابي سرقت هويّت در فضاي مجازي و ارائه الگو

زمينه و هدف: سرقت هويّت عمليات مجرمانه‌اي در فضاي مجازي است. سارقانِ هويّت به ‌منظور سوء استفاده و با به ‌دست‌آوردن غير‌مجاز اطّلاعات هويّتي مرتكب جرم مي‌شوند. اين جرم زمينه‌ساز جرائم مشابهي از‌جمله كلاهبرداري هويّت و جعل هويّت است. اين پژوهش با هدف دست‌يابي به الگوي جرم‌يابي سرقت هويّت در فضاي مجازي، انجام شده است.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي است و با رويكرد كيفي انجام شده است. جامعة آماري اين پژوهش اسناد سازماني شامل ابلاغيه‌ها و دستور‌العمل‌ها و پرونده‌هاي سرقت هويّت در سال‌هاي 1398 و 1399 است. در تجزيه‌و‌تحليل اطّلاعات با بهره‌گيري از تحليل تماتيك فرايند كدگذاري مربوط به اين‌گونه تحليل‌ها از محتواي پرونده‌ها استخراج، دسته‌بندي و مقوله‌بندي شد. يافته‌ها: مهم‌ترين مقوله‌ها، پس از استخراج كدها، مفاهيم و مقوله‌ها از اسناد، عبارت‌اند از: زمينه‌ها و علت‌هاي سرقت هويّت، شيوه‌ها و شگردهاي سارقان و روش‌هاي كشف سرقت هويّت كه اين مقوله‌ها به‌عنوان ابعاد الگوي تحليلي جرم‌يابي معرفي شد.نتيجه‌گيري: با‌توجّه‌به يافته‌هاي اين تحقيق، الگوي نهايي جرم‌يابي سرقت هويّت ترسيم شد. اين الگو مي‌تواند توانايي كارشناسان پليس فتا را در جرم‌يابي سرقت هويّت افزايش بدهد و روشي يكسان را براي كشف سرقت هويّت ايجاد نمايد. پيشنهاد اصلي اين پژوهش ساماندهي و هوشمندسازي بانك‌هاي اطّلاعاتي براي دست‌يابي به سارقان هويّت و ايمن‌سازي زيرساخت‌هاي فضاي سايبري براي پيشگيري از وقوع سرقت هويّت است.