تاثيرپذيري نظريه‌پردازي‌ روابط ‌بين‌الملل از سياست ‌خارجي امريكا: مطالعه‌ ‌موردي مقالات ‌ايراني 1398-1400

علي‌رغم اينكه جامعه‌ دانشگاهي روابط ‌بين‌الملل در دهه‌هاي اخير تلاش كرده تا بدون حذف، تغيير ‌بنيادي و با تكيه بر رويكرد «روابط‌ بين‌الملل ‌جهاني» بر وسعت ديد نظريه‌پردازي جريان ‌‌اصلي‌ بيفزايد، به موازات شاهد تلاش نظريه‌پردازان ملي‌گرا براي ايجاد نظريات‌ بومي هستيم كه با قدرت گرفتن جريان فكري- حاكميتي «خودياري‌گرا» اين روند تشديد شده است؛ اما نظريه‌پردازي بومي تا امروز موفق به كسب جايگاه و هويت‌ دانشگاهي مستقل نشده و مورد استقبال پژوهشگران قرار نگرفته است كه اين عدم‌ شكل‌گيري را برخي به عملكرد جريان ‌اصلي روابط ‌بين‌الملل نسبت مي‌دهند. در جريان ‌اصلي نيز برخي نقش روابط ‌بين‌الملل امريكايي را پررنگ‌تر ديده و بر تاثيرگذاري عميق امريكا در فرآيند نظريه‌پردازي تاكيد دارند. مبناي اين استدلال، پذيرش نقش «چيره‌طلبانه‌ ‌بين‌المللي» امريكا مي‌باشد كه موجب توليد و مديريت وقايع بين‌المللي متعدد دانسته شده كه در نهايت براي پژوهشگران بومي‌گرا نيز چاره‌اي جز انتخاب مسائل و تحليل از منظر تاثيرگذاري عميق سياست ‌خارجي امريكا باقي نگذاشته است. در اينجا بحث روند مشروعيت‌يابي از طريق امكان اجرايي ‌شدن نظريات، موضوع مهمي است كه «سندروم ‌كيسينجر» را در انديشمندان غيرامريكايي تشديد مي‌نمايد. در اين پژوهش 500 مقاله‌ علمي- پژوهشي از ميان مقاله‌هاي منتشر شده در سال‌هاي 1398، 1399 و 1400 مجلات علمي- پژوهشي روابط‌ بين‌الملل ايران مورد بررسي و تاثيرگذاري امريكا بر ادبيات روابط ‌بين‌الملل ايراني مورد واكاوي قرار گرفته است.