واكاوي هيستريك شدن سوژه ايراني در دهه اخير بر اساس نظريه لاكان

اعتراضات اجتماعي متعدد دهه اخير در كشور ما بيانگر وجود مشكلاتي حل نشده در جامعه است. مشكلاتي كه مي‌توان آنرا از علل هيستريك شدن سوژه ايراني دانست. پرسش اين است كه چرا طي دهه اخير، سوژه ايراني هيستريك شده و اعتراضش را به شكل عملي نشان مي‌دهد. اين مقاله بر اساس نظريات لاكان و با روش توصيفي- تحليلي به واكاوي اين پرسش مي‌پردازد. وي با انتساب عامليت، به ناخودآگاه بجاي اگو سوژه را داراي ابعادي فراتر از فرد انساني مي‌داند. البته نظريات لاكان صرفا تكنيك‌هاي روانكاوي نيست، بلكه او با طرح مفهوم فانتزي و واقعيت آنامورفيك، نظرياتش را در حوزه اجتماع تا سطح مباحث هستي‌شناسي ارتقا مي‌دهد. لاكان به دليل نفي مفهوم ماهيت باورانه از سوژه بشري، بر رابطه آمال فردي و اهداف اجتماعي پرتو تازه‌اي مي‌افكند. نتيجه اين بررسي اين است كه به دليل نارسايي‌هاي مشهود اقتصادي و اجتماعي دهه اخير، فانتزي ايدئولوژيك بعد از انقلاب كاركرد خود را از دست داده و ديگر سوژه ايراني را اقناع نمي‌سازد. از اين‌رو سوژه ايراني به‌جاي رفتار وفق گفتمان ارباب، آنرا به چالش كشيده و خود در صدد ساختن فانتزي جديد مي‌باشد.