اثربخشي برنامه مداخله روان شناختي خانواده محور بر بهبودي نشاط معنوي در بيماران مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس

مقدمه: پژوهش ها درباره تدوين و اثربخشي برنامه مداخله روان شناختي خانواده محور بر اهميت ارتقاي نشاط معنوي در بيماران مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس محدود است. لذا هدف پژوهش حاضر علاوه بر تدوين برنامه، تعيين اثربخشي مداخله روان شناختي خانواده محور بر بهبودي نشاط معنوي در مبتلايان به  مالتيپل اسكلروزيس بود.روش كار: طرح پژوهش شامل دو بخش كيفي و كمي بود. در بخش كيفي برنامه مداخله خانواده محور تدوين شد و در بخش كمي اين پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون-پس آزمون با پيگيري سه ماهه به همراه گروه كنترل بود. در بخش كيفي جامعه آماري شامل اساتيد روانشناسي، بيماران  مالتيپل اسكلروزيس و روانشناسان ساكن تهران بود كه سابقه كار با بيماران مالتيپل اسكلروزيس را داشتند. نمونه شامل 4 نفر از اساتيد روانشناسي، 4 نفر از روانشناساني كه تجربه كار با بيماران مالتيپل اسكلروزيس را داشتند و 4 بيمار مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس بود كه به روش هدفمند انتخاب شدند. در بخش كمي جامعه آماري پژوهش شامل كليه بيماران مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس ساكن تهران كه عضو انجمن ام اس بودند و در بهار 1402 به انجمن ام اس مراجعه كردند. به منظور تشكيل دو گروه با استفاده از روش نمونه‌گيري هدفمند، ابتدا 32 نفر  انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گروه كنترل گروه‌بندي شدند. از پرسشنامه و نظرسنجي به منظور گردآوري داده هاي بخش كيفي استفاده شد، همچنين از پرسشنامه نشاط معنوي افروز (1395)، براي جمع آوري داده ها در بخش كمي استفاده شد. داده هاي پژوهش در بخش كيفي به وسيله روش لاوشه و داده ها در بخش كمي با استفاده از آزمون هاي تحليل واريانس مختلط با اندازه گيري هاي تكراري در نرم افزار SPSS نسخه 22 تحليل شد.يافته ها: نتايج بررسي روايي برنامه تدوين شده نشان داد، برنامه روانشناختي خانواده محور از روايي بالايي برخوردار است (0.84=r). ديگر نتايج نشان داد، بين نشاط معنوي (5.730=F، 0.023=P) و مولفه هاي آن شامل احساس و رفتار (5.395=F، 0.027=P)  و باورها (5.754=F، 0.023=P) در گروه آزمايش و كنترل تفاوت معنادار وجود دارد و اين تفاوت در نتيجه اجراي مداخله برنامه روانشناختي خانواده محور در گروه آزمايش است.نتيجه گيري: با توجه به نتايج يافته هاي اين پژوهش، برنامه مداخله خانواده محور تدوين شده روشي موثر در بهبود نشاط معنوي در بيماران مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس است لذا به درمانگران و مراكز مالتيپل اسكلروزيس بر لزوم استفاده از برنامه هاي مداخله روانشناختي خانواده محور جهت بهبود وضعيت روانشناختي اين بيماران پيشنهاد مي شود.