«مكان‏سازي» شهري با افزايش «پياده‏ پذيري»مورد پژوهش: فضاهاي شهري مجاور ميدان توپخانه تهران

بيان مساله: مفهوم ميدان با برتري حس مكاني و حضور انساني با فلكه متمايز مي شودكه فضايي با گذر اتومبيل است. ميدان بايد مكانمند و داراي تعامل انساني باشد. ناديده گرفتن اين وجه تمايز و چيرگي اتومبيل يكي از اسباب نامناسب شدن فضاهاي شهري از جمله ميادين و خيابان هاي تاريخي شده‏است. پرسش‏‏‏ اين است كه چگونه ‏مي‏توان ويژگي‏هاي «كالبدي» و «غيركالبدي» در نمونه اي تاريخي مثل «ميدان توپخانه» و چهار گذر شمالي جنوبي رسيده به آن را متعادل نمود و زمينه‏‏ «مكاني» شدن آن ها را فراهم‏ساخت. پياده پذير شدن بيشتر تا چه ميزان و چگونه در اين فضاها موجب ارتقا حس مكان خواهد شد؟ هدف: اين مقاله با هدف مكان سازي فضاهاي شهري، نقش «پياده‎پذيري» يك فضا را در«مكانمندي» آن مي سنجد.روش: بنابراين سنجه هايي براي ارزيابي فضاي گذرهاي مجاور شمال و جنوب استفاده شده است. اطلاعات ابتدا به روش دلفي از هفت گروه متخصص تراز اول طي پرسش‏نامه ساختارمند و از آراي مردمي گردآوري، سپس با روش آماري و مشاهدات ميداني يافته ها تحليل شده است.يافته ها: افزايش پياده‎پذيري در اين فضاها منجر به افزايش مكانمندي شده و لازم است ولي اصرار بر گزينه پياده مداري صرف رضايت بخش نيست. اين افزايش مي تواند تا الگوي «خيابان كامل» پيش رود. گسترش پياده‎پذيري از ميدان تا خيابان‏هاي مجاور، كل محله، ارگ، محدوده تاريخي حصار اول و دوم تهران و ارتباط آن با كل شهر با اين الگو قابل توصيه است. نتيجه گيري: افزايش پياده‎پذيري به معني بهبود حس مكان است. در فضاهاي تاريخي مراكز شهري، دست كم الگوي كامل حركتي تعادل فضايي نسبي ايجاد مي نمايد. عدم مداخله يا مداخله هاي مطلق گرا رضايتمندي را كاهش مي دهد. در ميدان توپخانه و فضاهاي مجاور، الگوي كامل حركت ميسر ولي بايد با اولويت پياده، سواره غيرموتوري، موتوري عمومي و خصوصي باشد.